• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بُعْد - به ضم باء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





بُعْد (به ضم باء و سکون عین) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای دوری، دور و دورکردن می‌باشد.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص اموات از این واژه استفاده نموده است.



بُعْد به معنای دوری آمده است.
«بعید»: به معنای دور.
«ابعاد»: به معنای دور کردن می‌باشد و به معنی نفرین و لعنت نیز می‌آید.
«مباعده»: به معنای دور کردن، آمده و متعدی است.
«تباعد»: به معنای دور شدن.
«استبعاد»: به معنای بعید کردن و بعید حساب کردن.
«مباعد»: به معنای دور کننده.
در «نهج البلاغه» جمع بعید، ابعاد آمده است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - أَبْعادٌ - خطبه ۱۱۰ (مردگان)

آن حضرت (علیه‌السلام) درباره مردگان فرموده:
«جَميعٌ وَ هُمْ آحادٌ، وَ جيرَةٌ وَ هُمْ أَبْعادٌ
«گرد همند ولى تنهايند، همسايه‌اند ولى از هم دور.»

۲.۲ - مُباعِدُ - خطبه ۲۲۹ (مرگ)

«طیّه» منزل که انسان آن‌را قصد کرده و میل خود را به آن می‌پیچد و مایل می‌کند.
درباره مرگ فرموده است:
«فَإِنَّ الْمَوْتَ هادِمُ لَذّاتِكُمْ، وَ مُكَدِّرُ شَهَواتِكُمْ، وَ مُباعِدُ طِيّاتِكُمْ.»
«یعنی مرگ از بین برنده لذّات و تیره‌کننده امیال و دور‌کننده منازل شماست،»


مواردی متعدد از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۱۳۳.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۳، ص۱۴.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۵۸، خطبه ۱۱۰.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۱۹، خطبه ۱۰۹.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۶، خطبه ۱۱۱.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۴۵.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۶.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۹.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۴۹.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۵.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۲۸.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۶۳، خطبه ۲۲۹.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۵۰، خطبه ۲۲۵.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۵۱، خطبه ۲۳۰.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۵۱.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۵.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۹۰.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۴۹۰.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۴۱۸.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بُعد»، ص۱۴۵-۱۴۴.    






جعبه ابزار