بَغْی (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَغْی (به فتح باء و سکون غین) یکی از
مفردات نهج البلاغه، به معنای طلب توام با تجاوز است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در بیان اوصاف
متقین از این واژه استفاده نموده است.
بَغْی به معنای طلب توام با تجاوز آمده است.
چنان‌که
ابن اثیر در
نهایه می‌گوید: «
اَصلُ البَغی: مُجاوَرَة الحَدّ.»
این واژه در
ظلم و در طلب چیزی به کار می‌رود.
«ابتغاء و بغیة»: به معنای طلب.
«
باغی»: به معنای طالب و متجاوز.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در اوصاف متقین فرموده است:
«إِنْ ضَحِكَ لَمْ يَعْلُ صَوْتُهُ، وَ إِنْ بُغِيَ عَلَيْهِ صَبَرَ.» «اگر بخندد صدايش به قهقهه بلند نمى‌شود، اگر به او ستمى (از دوستان) شود، صبر مى‌كند.»
همچنین به
حسنین (علیهماالسلام) می‌فرماید:
«أوصيكُما بِتَقْوَى اللهِ، وَ أَلاّ تَبْغِيا الدُّنْيا وَ إِنْ بَغَتْكُما.» «شما را به
تقوا و
پرهیزکاری و
ترس از
خداوند سفارش مى‌كنم، در پى
دنیاپرستی نباشيد گرچه به سراغ شما آيد.»
که بغی در این‌جا به معنی طلب است.
امام (سلام‌الله‌علیه) همچنین به
امام مجتبی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید:
«لا تَدعُوَنَّ إِلَى مُبارَزَة، وَ إِنْ دُعيتَ إِلَيْها فَأَجِبْ، فَإِنَّ الدّاعِيَ باغ، وَ الباغِيَ مَصْروعٌ.» «کسی را به
مبارزه مخوان و اگر به مبارزه خوانده شدی اجابت کن، چون آنکه به مبارزه می‌خواند متجاوز است و متجاوز مغلوب و به خاک خورده است.»
در
خطبه ۱۳۷ آمده است:
«لَلْفِئَةُ الْباغِيَةُ»: گروه متجاوز و ظالم.
مواردی متعدد از این مادّه در نهج البلاغه به کار رفته است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بَغَی»، ص۱۴۷.
