• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اِصْغاء (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: اِصْغاء (قاموس قرآن (جلد ۴))
مقالات مرتبط: إِصغاء (لغات‌قرآن)، اصغاء (مفردات‌نهج‌البلاغه).


اِصْغاء (به کسر الف و سکون صاد) از واژگان قرآن کریم به معنای استماع است.
اِصْغاء در حقیقت میل کردن گوش به طرف سخن است.


اِصْغاء
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۳۱-۱۳۰.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۸۵.    
[۳] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۲۶۲.    
به معنی استماع بوده و در حقیقت میل کردن گوش به طرف سخن است.

به مواردی از اِصْغاء که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - صَغَتْ‌ (آیه ۴ سوره تحریم)

(اِنْ تَتُوبا اِلَی اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ‌ قُلُوبُکُما)
[۴] تحریم/سوره۶۶، آیه۴.    

«اگر شما دو نفر به خدا توبه کنید، آن بهتر است که قلب شما دو نفر از حق متمایل و منحرف شده.»
[۵] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۵۵۵.    
[۶] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۳۱.    
[۷] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۱۳۷.    
[۸] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۹.    

شیعه و اهل تسنن نقل کرده‌اند: خطاب‌ «تَتُوبا» و «قُلُوبُکُما» در آیه به عایشه و حفصه دو زن حضرت رسول (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله) است.
[۹] زمخشری، جارالله، الکشّاف، ج۴، ص۵۶۶.    
[۱۰] بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۴۱۹.    
[۱۱] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۹.    

جریان مفصل آن در تفاسیر سوره تحریم مذکور است.
[۱۲] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۲.    


۲.۲ - لِتَصْغی‌ (آیه ۱۱۳ سوره انعام)

(وَ لِتَصْغی‌ اِلَیْهِ اَفْئِدَةُ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ)
[۱۳] انعام/سوره۶، آیه۱۱۳.    

«و تا به آن قول باطل، قلوب آنان که به آخرت ایمان ندارند میل کند.»
[۱۴] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۷، ص۴۴۴.    
[۱۵] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۳۲۲.    
[۱۶] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۲۳۶.    
[۱۷] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۱۴۱.    


به موردی که در نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می‌شود:

۳.۱ - فَأَصْغَيْتُ (خطبه ۲۲۳)

امام علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: «فَأَصْغَيْتُ إِلَيْهِ سَمعِی»
[۱۸] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۴۴، خطبه ۲۲۳.    
[۱۹] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۴۴، خطبه ۲۱۹.    
[۲۰] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۶، خطبه ۲۲۴.    

«گوشم را به طرف عقیل متمایل کردم (به حرفش گوش دادم)»

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۳۱-۱۳۰.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۸۵.    
۳. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۲۶۲.    
۴. ↑ تحریم/سوره۶۶، آیه۴.    
۵. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۵۵۵.    
۶. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۳۱.    
۷. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۱۳۷.    
۸. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۹.    
۹. ↑ زمخشری، جارالله، الکشّاف، ج۴، ص۵۶۶.    
۱۰. ↑ بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۴۱۹.    
۱۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۹.    
۱۲. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۲.    
۱۳. ↑ انعام/سوره۶، آیه۱۱۳.    
۱۴. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۷، ص۴۴۴.    
۱۵. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۳۲۲.    
۱۶. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۲۳۶.    
۱۷. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۱۴۱.    
۱۸. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۴۴، خطبه ۲۲۳.    
۱۹. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۴۴، خطبه ۲۱۹.    
۲۰. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۶، خطبه ۲۲۴.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «صغو»، ج۴، ص۱۳۱-۱۳۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان خطبه 223 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان سوره انعام | واژه شناسی واژگان سوره تحریم
جعبه ابزار