اَصْحاب اُخْدود (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَصْحاب اُخْدود (به فتح الف، سکون صاد، ضم الف و سکون خاء) از
واژگان قرآن کریم نام قومی است که به خاطر
ایمان به خدای یکتا،
دین خدا و دست نکشیدن از اعتقادشان، توسط حاکم ظالم در گودال بزرگی به آتش کشیده شدند.
مراجعه و دقّت در
آیات سوره بروج نشان می‌دهد كه اين قضيّه در
قرآن مجید بدان مناسبت ذكر شده كه
کفّار مکّه در صدر
اسلام مسلمانان را اذيت می‌كردند و
شکنجه می‌دادند و عدّه‌اى از آن‌ها
المُعذبین‌فی‌الله لقب يافتند و آن‌گاه قرآن مجيد تهديد می‌كند كه اين كار باعث خشم خداوندى و عذاب الیم است.
اَصْحاب اُخْدود نام قومی است که به خاطر ایمان به خدای یکتا، دین خدا و دست نکشیدن از اعتقادشان، توسط حاکم ظالم در گودال بزرگی به آتش کشیده شدند.
به موردی از
اَصْحاب اُخْدود که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
قصّه
اصحاب اخدود در
قرآن مجید چنين آمده است:
(قُتِلَ أَصْحابُ الْأُخْدُودِ • النَّارِ ذاتِ الْوَقُودِ • إِذْ هُمْ عَلَيْها قُعُودٌ وَ هُمْ عَلى ما يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ • وَ ما نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ)«اهل گودال هلاک شدند كه اهل آتش مشتعل و هيزم‌دار بودند، آن‌ها بر بالاى گودال نشسته بودند و بر شكنجه‌ای كه به
مومنان می‌كردند، ناظر بودند، از آن‌ها
انتقام نكشيدند مگر براى آن‌چه به خداى توانا و ستوده ايمان آورده بودند.»
ظاهر
آیات نشان می‌دهد كه واقعه‌اى در كار بوده است و عدّه‌اى روى طرفدارى از ايمان و
توحید شكنجه ديده و در گودال آتش انداخته شده‌اند و ستمگران شكنجه‌ده ناظر شكنجه آن‌ها بوده‌اند و مومنان در اين باره تقصيرى نداشته‌اند و دين آن‌ها دين حقّ بوده است. در
تفسیر برهان از
علی بن ابراهیم نقل شده: در
یمن پادشاهى بود به نام
ذونواس كه در
دین یهودیت متعصّب بود. به وى خبر دادند كه در
نجران عدّه‌اى بر
دین نصرانیّت هستند و به
عیسای مسیح عقيده دارند. ذونواس براى از بين بردن آن‌ها لشگرى به نجران كشيد و وادارشان كرد تا از دين خود بر گردند. آن‌ها به وى اهميّت نداده و در دين خود پا فشارى كردند. ذونواس دستور داد
خندقی حفر كرده و در آن هيزم فراوان ريختند و آتش در آن افروختند و
نصاری را در آغوش آتش افكندند. در اين نقل هست كه عده‌اى را هم با شمشير كشتند.
ولى قرآن مجيد فقط به جريان سوختگان نظر دارد. آن‌چه از على بن ابراهيم نقل شد مطابق همان است كه اهل تاريخ در حالات ذونواس نقل كرده‌اند مراجعه و دقّت در
آیات سوره بروج نشان می‌دهد كه اين قضيّه در قرآن مجيد بدان مناسبت ذكر شده كه كفّار مكّه در صدر اسلام مسلمانان را اذيت می‌كردند و شكنجه می‌دادند و عدّه‌اى از آن‌ها
المُعذّبين‌فى‌اللّه لقب يافتند و آن‌گاه قرآن مجيد تهديد می‌كند كه اين كار باعث خشم خداوندى و عذاب اليم است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «اَصْحاب اُخْدود»، ج۲، ص۲۳۰.
