المکنز العربی المعاصر (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
المکنز العربی المعاصر، اثر سه تن از محققین
علم لغت به نامهای محمود اسماعیل صینی، ناصف مصطفی عبدالعزیز، و مصطفی احمد سلیمان، در موضوع علم لغت به
زبان عربی است. در
ترجمه لغات از
الفاظ مترادف و متجانس استفاده شده است. کتاب در یک جلد برای مؤلفین، مترجمین و دانشجویان تالیف شده است.
کتاب با مقدمه‌ای از مولفین شروع و با تاریخچه‌ای از برخی از کتب لغت عرب مثل
المخصص ،
الافصاح ، الرافد، المنجد و... ادامه پیدا کرده است. در ادامه با توضیحاتی چند درباره کتاب مورد بحث وارد متن شده است. واژگان بر اساس
حروف الفبا بر مبنای فاء الفعل، سپس عین الفعل و لام الفعل تنظیم شده است.
محققین کتاب از مصادر زیادی برای تالیف کتاب استفاده کرده‌اند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
نجعة الرائد و شرعة الوارد فی المترادف و المتوارد، ادب الکاتب، الالفاظ الکتابیه، جواهر الالفاظ، خلق الانسان فی اللغة، البحث اللغوی عند العرب، مبادی اللغة، الرافد، فقه اللغة و سر العربیة، الرائد، المعجم العربی نشاته و تطوره، الافصاح فی اللغة.
شیوه نگارش ترجمه واژگان بدین گونه است که بعد از ذکر واژه، حروف اصلی آن مشخص شده، سپس واژه از حیث
اسم ،
فعل یا صفت بوسیله حروف رمز، مشخص و در پایان کلمات مترادف و متجانس و هم معنای آن ذکر شده است. برای روشن شدن شیوه کار مولفین، دو مثال را از کتاب ذکر می‌کنیم:
در ذیل اولین حرف از حروف الفبا، که همزه است «آب» چنین ذکر شده است:
۱- «
آب :» حروف اصلی آن «ا و ب» می‌باشد، فعل است و مترادفات آن «عاد»، «رجع»، «انقلب»، «آض» و «آل» می‌باشد.
۲- «باس:» حروف اصلی آن «ب ا س» می‌باشد، اسم است و مترادفات و متجانسات آن «سطوه»، «نقمه»، «جائحه»، «شده»، «حرج»، «ضیق»، «عذاب» است.
در پایان کتاب نیز بخشی بنام کشاف الجذور آمده است که در آن
حروف اصلی کلمات طبق الفبا ذکر و کلماتی را که از این حروف ساخته می‌شوند، ذکر شده است. مثال:
ذیل
حرف همزه «ا ث ر» ذکر کرده و کلماتی که با این سه حرف ساخته می‌شوند را نام برده است: «ماثره»، «آثر»، «استاثر»، «اثر ۱»، «اثر ۲»
در برخی از واژگان (همچنان که در مثال بالا دیده می‌شود) بعد از واژه‌ای عدد ۱ یا ۲ و یا ۳ ذکر شده است آن بخاطر این است که هر کدام از واژگان دارای معنای جداگانه و مترادفات مختلف می‌باشند.
نرم افزار قاموس، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
