• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اضطرار عقلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مصادیق اضطرار از نظر عقل را اضطرار عقلی گویند.



اضطرار به لحاظ منبع تشخیص دهنده آن، به عقلی، شرعی و عادی تقسیم می‌گردد. اضطرار عقلی، اضطراری است که عقل به آن حکم می‌کند.


اضطرار عقلی، مسقط تکلیف است؛ برای مثال، در جایی که شخص از شدت تشنگی در حال مرگ می‌باشد و تنها مایع نوشیدنی در دست رس وی شراب است، تکلیف حرمت نوشیدن شراب، به علت اضطرار، از عهده وی ساقط می‌گردد.


در چگونگی ساقط شدن تکلیف در این مورد، چند نظر وجود دارد:
مرحوم «آخوند خراسانی» معتقد است فعلیت تکلیف، قید می‌خورد، اما مؤلف کتاب «درر الفوائد» و صاحب « نهایة الدرایة » و برخی دیگر بر این باورند که فعلیت باقی است، اما مکلف معذور در ترک است؛ یعنی به خاطر ترک تکلیف، عقاب نمی‌شود.


۱. خمینی، روح الله، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، ج۲، ص۲۰۸.    
۲. خمینی، روح الله، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، ج۲، ص۲۰۸.    
۳. نائینی، محمد حسین، اجود التقریرات، ج۲، ص۲۶۶.    



فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۲۱، برگرفته از مقاله «اضطرار عقلی».    




جعبه ابزار