اصحاب القَریة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اصحاب القَریة:
(مَّثَلًا أَصْحَابَ الْقَرْيَةِ) اصحاب القَریة: به معنى «اهل قريه» است.
كلمه
«قريه» در اصل نام محلى است كه مردم در آن جمع مى‌شوند.
«قريه»، مفهوم گسترده‌اى دارد، هم شامل شهرها و هم روستاهاست.
در لغت عرب و در
قرآن مجید كرارا به شهرهاى مهم و عمده مانند «
مصر» و «
مکه» و امثال آن‌ها اطلاق شده است.
به موردی از کاربرد
اصحاب القَریة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ اضْرِبْ لَهُم مَّثَلًا أَصْحَابَ الْقَرْيَةِ إِذْ جَاءهَا الْمُرْسَلُونَ) (و براى آن‌ها، اصحاب شهر
انطاکیه را مثال بزن هنگامى كه فرستادگان خدا به سوى آنان آمدند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه مثلا كه در اين جمله آمده به معناى كلام و يا داستانى است كه گوينده آن را مى‌گويد تا مقصدى از مقاصدش را براى شنونده ممثل و مجسم كند، و چون داستان اصحاب قريه، وعده و وعيد آيات قبل را روشن مى‌كند، لذا
خداوند رسول گرامی خود را دستور داد تا قصه را به صورت اين مثل براى
کفار بيان كند.
ظاهرا كلمه مثلا مفعول دوم باشد براى اضرب و مفعول اول آن اصحاب القرية باشد، و معنا چنين باشد: براى آن‌ها اصحاب قريه را كه چنين و چنان بودند مثل بزن. مفعول دوم كه بايد بعد از مفعول اول بيايد، در اين‌جا جلوتر آمده، تا از فاصله زياد كه مخل به معنا است جلوگيرى شده باشد.
سرگذشت «أَصْحٰابَ الْقَرْيَةِ» مجموعا چندين آيه را تشكيل مى‌دهد، آن‌ها قوم
مشرک و بت‌پرستى بودند كه چند تن از
پیامبران پيشين براى
هدایتشان فرستاده شده بودند و آن‌ها به مخالفت برخاستند و آنان را
تکذیب كردند و سرانجام به
عذاب دردناكى گرفتار شدند، آيه مورد بحث خطاب به
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) چنين مى‌گويد:
«براى آن‌ها «اصحاب قريه» را مثال بزن، هنگامى كه فرستادگان
خدا به‌سوى آن‌ها آمدند»
آيه مذكور هشدارى براى
مشرکان مكه و هم تسلّى و دلدارى براى پيامبر و
مؤمنان اندک آن روز بوده است.
از آيات اين سوره به خوبى بر مى‌آيد كه اهل اين شهر (قريه) بت‌پرست بودند و اين رسولان براى دعوت آن‌ها به‌سوى
توحید و مبارزه با
شرک آمده بودند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اصحاب القَریة»، ج۲، ص۵۷۴.
