• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوالحسن بن محمدطاهر فتونی عاملی اصفهانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوالحسن شریف بن محمدطاهر فتونی عاملی نباطی نجفی (۱۱۳۹ قمری)، یکی از علما و مفسرين بزرگ قرن دوازدهم است. شريف از افاضل تلامذه علامه مجلسی بود، که در فقه و حدیث و تفسیر مهارت یافت.


ملاّابوالحسن فتونی عاملی فرزند محمّد طاهر بن عبدالحمید بن موسی بن علیّ بن محمّد بن معتوق بن عبدالحمید فتونی نباطی نجفی، عالم فاضل محقّق مفسّر، از اجداد مادری صاحب جواهر است. چون مادرش خواهر امیر محمّدصالح خاتون آبادی بوده، وی را «شریف» گویند، و به مناسبت سکونتش در محلّه درب امام اصفهان به امامی معروف شده است.
[۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة: الکواکب المنتشرة فی القرن الثانی بعد العشرة، ص۱۷۴-۱۷۵.
[۲] قمی، شیخ عباس، هدیه الاحباب، ص۱۶.
محمدطاهر، پدر ابوالحسن، مدتی در اصفهان اقامت گزید و با خواهر میر محمدصالح خاتون‌آبادی ازدواج کرد. ابوالحسن در حدود سال ۱۰۷۰ قمری در اصفهان به دنیا آمد و در این شهر به تحصیل پرداخته، و ازجمله از درس علاّمه ملاّمحمّدباقر مجلسی بهره برده، و سپس به نجف اشرف عزیمت کرده، او در سال ۱۱۰۷ قمری در نجف بوده است. در ایام اقامت در نجف، جمع زیادی از علما نزد او قرائت حدیث و قرائت بعضی کتب کردند و در آن زمان، بزرگ نجف محسوب می‌شد. وی در سال ۱۱۳۸ق در آن جا وفات یافته است.
[۳] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۱۵۱.
[۴] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، زندگی نامه علاّمه مجلسی، ج۲، ص۹-۱۰.
جمع کثیری از علماء، همچون فرزندش ابوطالب و شیخ احمد بن اسماعیل جزایری، سیّدنصراللّه مدرّس حائری و شیخ عبداللّه بن کرم‌اللّه حویزی از او اجازه دریافت نموده‌اند.
[۵] حسینی اشکوری، سیداحمد، تلامذه العلاّمه المجلسی، ص۱۲-۱۳.    
او که پسر عموی شیخ محمدمهدی فتونی بود
[۶] امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۶۷.    
[۷] حرزالدین، محمد، معارف الرجال، ج۳، ص۸۲.
[۸] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱، ص۴۶۷.    
از علامه مجلسی و شیخ حر عاملی و شیخ فخرالدین طریحی صاحب کتاب مجمع البحرین (به سال ۱۱۱۱ قمری) و شیخ محمدحسین میسی (به سال ۱۱۰۰ قمری)
[۹] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱، ص۱۸۲.    
اجازه روایت داشته است.

از وی آثار زیادی بر جای مانده است که به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
۱. الفوائد الغرویه و الدرر النجفیه که در سال ۱۱۱۲ قمری آن را به اتمام رسانده است.
[۱۰] امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۷، ص۳۴۳.    

۲. رسالة الرضاعیه؛ که در ۲۵ محرم ۱۱۱۱قمری در نجف آن را نوشت.
۳. شرح کفایة الاحکام سبزواری؛
۴. شرح مفاتیح الشرائع فیض کاشانی که در سال ۱۱۲۹ قمری آن را نوشت و نام آن شریعة الشیعة و دلائل الشریعه است.
۵. ضیاء العالمین در امامت؛ علامه امینی درباره این کتاب می‌گوید: بهترین کتابی است که در این زمینه نوشته شده است.
[۱۱] علامه امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۷، ص۴۰۱.    

۶. کتاب حدیقة النسب؛
[۱۲] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۹۰.    

۷. شرح صحیفه؛
۸. حاشیه بر کافی؛
۹. مرآة الانوار و مشکاة الاسرار؛ در تفسیر قرآن
۱۰. حقیقة مذهب الامامیه؛
۱۱. معراج الکمال؛
۱۲. نصائح الملوک؛ در شرح فارسی عهدنامه مالک اشتر
۱۳. تنزیة القمیین فی الرد علی السید المرتضی؛ که در رد این گفته است که قمی‌ها جبری و مشبهه هستند.
[۱۳] سبحانی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۱۲، ص۲۰.    
محمدمهدی فتونی نزد این استاد، کتبی چند قرائت کرد و به واسطه او، سلسله سند خود را به علامه مجلسی می‌رساند.
[۱۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة: الکواکب المنتشرة فی القرن الثانی بعد العشرة، ص۱۷۵.
[۱۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، مصفّی المقال، ص۲۸.
[۱۶] دانش‌پژوه، محمدتقی و علي‌نقی منزوی، فهرست سپهسالار، ج۲، ص۳۳-۳۴.


۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة: الکواکب المنتشرة فی القرن الثانی بعد العشرة، ص۱۷۴-۱۷۵.
۲. ↑ قمی، شیخ عباس، هدیه الاحباب، ص۱۶.
۳. ↑ مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۱۵۱.
۴. ↑ مهدوی، سیدمصلح‌الدین، زندگی نامه علاّمه مجلسی، ج۲، ص۹-۱۰.
۵. ↑ حسینی اشکوری، سیداحمد، تلامذه العلاّمه المجلسی، ص۱۲-۱۳.    
۶. ↑ امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۶۷.    
۷. ↑ حرزالدین، محمد، معارف الرجال، ج۳، ص۸۲.
۸. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱، ص۴۶۷.    
۹. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱، ص۱۸۲.    
۱۰. ↑ امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۷، ص۳۴۳.    
۱۱. ↑ علامه امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۷، ص۴۰۱.    
۱۲. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۶، ص۳۹۰.    
۱۳. ↑ سبحانی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، ج۱۲، ص۲۰.    
۱۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة: الکواکب المنتشرة فی القرن الثانی بعد العشرة، ص۱۷۵.
۱۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، مصفّی المقال، ص۲۸.
۱۶. ↑ دانش‌پژوه، محمدتقی و علي‌نقی منزوی، فهرست سپهسالار، ج۲، ص۳۳-۳۴.


مهدوی، سید مصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۱، ص۲۵۵.    
سایت فرهیختگان تمدن شیعه، برگرفته از مقاله«محمد مهدی فتونی».    


رده‌های این صفحه : علمای اصفهان | مفسران سده دوازدهم(قمری) | مفسرین شیعه | نویسندگان سده دوازده(قمری)
جعبه ابزار