• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

إِنْس (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





إِنْس (به کسر الف و سکون نون) از واژگان قرآن کریم به معنای بشر و در مقابل جن است.
انس ۱۸ بار و اناس ۵ بار و انسىّ و اناسى يک بار در قرآن آمده است.
از مجموع ۱۸ محلّ در هفت محل، انس قبل از جنّ و در يازده محلّ، جنّ قبل از انس آمده است.
مشتقات إِنْس که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
اِنْسِیًّا (به کسر الف و سکون نون) به معنای يک فرد از انسان؛
اُناسٍ‌ (به ضم الف) جمع انس به معنای انسان‌ها؛
اَناسِیَ‌ (به فتح الف) جمع انس و به معنای انسان‌ها است.


إِنْس به معنای بشر و خلاف جنّ است.
على هذا نمی‌شود گفت: چون جنّ پيش از انس به وجود آمده لذا پيش از آن ذكر می‌شود.
زيرا در اين صورت می‌بايست در همه جا، پيش از انس بيايد.
قبل و بعد ذكر شدن آنها روى تقريب‌هاى به‌ خصوصى است كه با تدبّر در آيات روشن می‌شود.
در قرآن مجید پیوسته در مقابل جنّ به کار رفته‌ است.


به مواردی از إِنْس که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - الْاِنْسَ‌ (آیه ۵۶ سوره ذاریات)

(وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْاِنْسَ‌ اِلَّا لِیَعْبُدُونِ)
(من جنّ و انس را نيافريدم جز براى اين‌كه مرا پرستش كنند و از اين راه تكامل يابند و به من نزديک شوند.)


۲.۲ - اِنْسِیًّا (آیه ۲۶ سوره مریم)

(فَلَنْ اُکَلِّمَ الْیَوْمَ‌ اِنْسِیًّا)
( با هیچ انسانی هیچ سخن نمی‌گویم! )
واحد آن انسیّ است.


۲.۳ - اُناسٍ‌ (آیه ۶۰ سوره بقره)

(قَدْ عَلِمَ کُلُ‌ اُناسٍ‌ مَشْرَبَهُمْ)
(آن‌گونه که هر یک (از طوایف دوازده‌گانه بنی اسرائیل)، چشمه مخصوص خود را می‌شناختند!)
جمع آن اناس و اناسیّ است.


۲.۴ - أَنَاسِيَّ (آیه ۴۹ سوره فرقان)

(وَ أَنَاسِيَّ كَثِيرًا)
(و انسان‌های بسیار)



انس ۱۸ بار و اناس ۵ بار و انسىّ و اناسى يک بار در قرآن آمده است.
از مجموع ۱۸ محلّ در هفت محل، انس قبل از جنّ و در يازده محلّ، جنّ قبل از انس آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۱، ص۱۲۲.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۹۴.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۴۶.    
۴. ذاریات/سوره۵۱، آیه۵۶.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۲۳.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۵۷۹.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۳۸۶.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۳۱.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۴۳.    
۱۰. مریم/سوره۱۹، آیه۲۶.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳۰۷.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۵۷.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۴.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۶۱.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۹۱.    
۱۶. بقره/سوره۲، آیه۶۰.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۹.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۸، ص۳۷۱.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۲۸۵.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ص۱۹۱.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ص۲۵۱.    
۲۲. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۹.    
۲۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳۶۴.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۱۴.    
۲۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۲۷.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۲۱۲.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۷۱.    
۲۸. ذاریات/سوره۵۱، آیه۵۶.    
۲۹. مریم/سوره۱۹، آیه۲۶.    
۳۰. بقره/سوره۲، آیه۶۰.    
۳۱. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «انس»، ج۱، ص۱۲۲.    






جعبه ابزار