• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

إِباق (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





إِباق (به کسر همزه) از واژگان قرآن کریم به معنای رفتن در حال خشم است.
اکثر اهل لغت اباق را به معنای فرار گرفته‌اند.
اما با توجه به آیات دیگر معنای رفتن در حال خشم درست به نظر می‌رسد.



إِباق به معنای رفتن در حال خشم است.


به موردی از اَبَقَ‌ که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - اَبَقَ‌ (آیه ۱۰۴ سوره صافات)

(اِذْ اَبَقَ‌ اِلَی الْفُلْکِ الْمَشْحُونِ)
یعنی«آن‌گاه که یونس در حال خشم و نارضایی بطرف کشتی پر شده رفت.»
اکثر اهل لغت اِبَاق را فرار معنی کرده‌اند. گویند:اَبَقَ‌ الْعَبْدُیعنی غلام از آقایش فرار کرد. ولی قاموس آن را رفتن بدون ترس و زحمت و نیز رفتن پس از مخفی شدن نوشته است. با در نظر گرفتن آیه‌ (وَ ذَا النُّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً) که ظاهرا عبارت اخرای‌ (اِذْ اَبَقَ‌ اِلَی الْفُلْکِ) است، روشن می‌شود که اَبَقَ به معنی رفتن در حال خشم و قهر است و سخن قاموس درست است با اِضَافه قید ناراحتی و انزجار. و این‌که اِباق را به معنی فرار گفته‌اند و عبد آبِق به غلام فرار کننده اطلاق شده، منظور دویدن و فرار نیست بلکه رفتن در حال قهر از مولای خود است.



۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن،ج۱، ص۱۹-۱۸.    
۲. راغب أصفهانی،حسین، المفردات، ط دار القلم، ص۵۹.    
۳. طریحی نجفی، فخر الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۱۳۵.    
۴. صافات/سوره۳۷، آیه۱۴۰.    
۵. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۲۴۷.    
۶. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۱۶۲.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۴۷.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۱۵.    
۹. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۳، ص۲۰۸.    
۱۰. انبیاء/سوره۲۱، آیه۷۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «اباق»، ج۱، ص۱۹-۱۸.    






جعبه ابزار