• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

أَکَمَه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





أَکَمَه از مفردات نهج البلاغه به معنای تلّ و تپه است.
حضرت امیر (علیه‌السلام) بدبختی بنی امیّه را با همین واژه توصیف نموده است.
دو مورد از این کلمه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.



أَکَمَه به معنای تلّ و تپه است.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أَكَمَةٌ - خطبه ۱۶۶ (بنی امیه)

امام (صلوات‌اللّه‌علیه) در رابطه با بدبختی بنی امیه فرموده‌اند:
«أَنَّ اللهَ تَعالَى سَيَجْمَعُهُمْ لِشَرِّ يَوْم ... ثُمَّ يَفْتَحُ لَهُمْ أَبْواباً، يَسيلونَ مِنْ مُسْتَثارِهِمْ كَسَيْلِ الْجَنَّتَيْنِ، حَيْثُ لَمْ تَسْلَمْ عَلَيْهِ قارَةٌ وَ لَمْ تَثْبُتْ عَلَيْهِ أَكَمَةٌ، وَ لَمْ يَرُدَّ سَنَنَهُ رَصُّ طَوْد.»
یعنی: «خداوند در آینده بنی امیه را برای بدترین روزی جمع می‌کند، ... آنگاه ابواب بلاها را بر آن‌ها می‌گشاید در محل حرکت آن‌ها، بلاها جاری می‌شوند. مانند: سیل دو باغ «قوم سباء» چنان‌که در مقابل آن سیل، ایستاده‌ای سالم نماند و تپّه‌ای مقاومت نکرد؛ و جریان آن‌را کوه محکمی جلو نگرفت.»

۲.۲ - آكامٌ - خطبه ۱۹۸ (قرآن کریم)

آن حضرت (علیه‌السلام) در رابطه با قرآن کریم فرموده است:
«فَهُوَ مَعْدِنُ الاْيمانِ ... وَ مَنازِلُ لا يَضِلُّ نَهْجَها الْمُسافِرونَ، وَ أَعْلامٌ لا يَعْمَى عَنْها السّائِرونَ، وَ آكامٌ لا يَجوزُ عنْها الْقاصِدونَ.»
«قرآن معدن ایمان است ... قرآن منازلی است که مسافران در راه‌های راست آن گمراه نمی‌شوند؛ و نشانه‌هایی است که رهروان را نادیده نیستند و قله‌هایی است که قصد کنندگان از آن تجاوز نکنند، یعنی راه‌های حق به قلّه‌های قرآن منتهی می‌شود و اگر قصد کنندگان از آن تجاوز کنند به هلاکت می‌افتند.» «آکام» جمع اکمه است چنان‌که در شرح عبده آمده است.



از این ماده، فقط دو مورد در کلام امام (علیه‌السلام) آمده است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ج۱، ص۱۸۷.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۷۳، خطبه ۱۶۶.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۹۶، خطبه ۱۶۱.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۴۱، خطبه ۱۶۶.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۹.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۷۴.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۷۶.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۴۱۵.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۷۹.    
۱۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۸۵.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۰۳، خطبه ۱۹۸.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۰۳.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۱۶، خطبه ۱۹۸.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۱، خطبه ۱۹۸.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۸.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۳۱.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۷، ص۷۰۳.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۳۰۹.    
۲۰. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۹۴.    
۲۱. عبده، محمد، نهج البلاغة، تحقیق:محمّد محیی الدین عبد الحمید، ج۲، ص۲۰۳، بی‌تا.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اکمه»، ص۵۶.    






جعبه ابزار