• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

أَساطیر (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





أَساطیر (به فتح همزه) از واژگان قرآن کریم به معنای نوشته‌هاى باطل و حكايت‌های دروغ است. این واژه ۹ بار در آیات قرآن آمده است.



أساطیر از ریشه سَطْر به معنای نوشتن، خطّ و صفّ است.
صحاح آن را اباطيل گفته است.
جمع سطر، اسطر و اسطار و سطور است. اقرب الموارد اساطير را جمع الجمع دانسته و گويد: آن جمع اسطار است. و از مبرّد نقل می‌كند كه گفته: جمع اسطوره است مثل احدوثه و احاديث.
راغب نيز اين كلام را از مبرّد نقل می‌كند. بنا بر قول مبرّد اساطير جمع عادى است.
مجمع از اخفش نقل می‌كند كه اساطير جمعى است واحد ندارد مثل ابابيل و مذاكير.
أساطير ۹ بار در قرآن آمده و در همه به «الاوّلين» اضافه شده است‌.


به مواردی از أَساطیر که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - أَساطِيرُ (آیه ۲۵ سوره انعام)

(يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ‌)
کافران مى‌گويند: اين‌ها فقط افسانه‌هاى پيشينيان است.)


۲.۲ - أَساطِيرُ (آیه ۵ سوره فرقان)

(وَ قالُوا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ اكْتَتَبَها فَهِيَ تُمْلى‌ عَلَيْهِ بُكْرَةً وَ أَصِيلًا)
«گفتند اينها نوشته‌هاى باطل گذشتگان است كه نوشته و صبح و عصر بر وى املا می‌شود.»
مراد قائلين از اين كلمه نوشته‌هاى باطل و حكايت دروغ و افسانه‌هاى بى مغز است.



أساطير ۹ بار در قرآن مجید آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۲۶۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۰۹.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۳۱.    
۴. جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، ج۲، ص۶۸۴.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۶۶۴.    
۶. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۰۹.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۴۴۲.    
۸. انعام/سوره۶، آیه۲۵.    
۹. انفال/سوره۸، آیه۳۱.    
۱۰. نحل/سوره۱۶، آیه۲۴.    
۱۱. فرقان/سوره۲۵، آیه۵.    
۱۲. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۸۳.    
۱۳. نمل/سوره۲۷، آیه۶۸.    
۱۴. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۷.    
۱۵. قلم/سوره۶۸، آیه۱۵.    
۱۶. مطففین/سوره۸۳، آیه۱۳.    
۱۷. انعام/سوره۶، آیه۲۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۳۰.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۷، ص۷۱.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۵۱.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۵۰.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۴۴۴۴.    
۲۳. فرقان/سوره۲۵، آیه۵.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۶۰.    
۲۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۲۴۹.    
۲۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۱۸۱.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۸۴.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۵۳.    
۲۹. انعام/سوره۶، آیه۲۵.    
۳۰. انفال/سوره۸، آیه۳۱.    
۳۱. نحل/سوره۱۶، آیه۲۴.    
۳۲. فرقان/سوره۲۵، آیه۵.    
۳۳. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۸۳.    
۳۴. نمل/سوره۲۷، آیه۶۸.    
۳۵. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۷.    
۳۶. قلم/سوره۶۸، آیه۱۵.    
۳۷. مطففین/سوره۸۳، آیه۱۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سطر»، ج۳، ص۲۶۶.    






جعبه ابزار