آیه رجم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیه رجم، آیه ادعایی مدعیان
نسخ تلاوت، درباره
سنگسار پیرمردان و
پیرزنان زناکار می باشد.
یکی از موارد ادعایی مدعیان نسخ تلاوت، «آیه رجم» است. این عده به یک
خبر مجعول در این باره
استشهاد کرده‌اند که عمر معتقد بود از
قرآن آیه رجم جا مانده که عبارت است از: «الشیخ و الشیخة اذا زنیا فارجموهما البتة نکالا من الله و الله عزیز حکیم؛ هرگاه پیرمرد و
پیرزن زنا کنند قطعا آن‌ها را سنگسار کنید! و این
عذابی است از سوی خدا، و
خداوند،
عزیز و
حکیم است».
در
نقل دیگری
عمر می‌گوید: به درستی که این
آیه همراه آیات دیگری نازل شده بود و ما آن‌ها را در
مصحف می‌خواندیم؛ لیکن با
وفات پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم آیات زیادی از
دست رفت.
دلیل آیه بودن رجم آن است که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم،
ابوبکر و من به مقتضای آیه
عمل، و
حکم رجم را
اجرا کردیم.
۱. هرکس این عبارت را برای نخستین بار بشنود،
یقین می‌کند که عبارتی ساختگی بوده، قابل مقایسه با کلام خداوند (
کلام در نهایت
فصاحت و
بلاغت است) نیست. برای نمونه در آیه ادعایی آمده است: «الشیخ والشیخة اذا زنیا فارجموهما» و «فاء» در «فارجموهما» فاقد هر نکته ادبی است؛ زیرا «فاء» در صورتی می‌آید که از
جمله قبل شرطیت استفاده شود؛ نظیر آیه: (الزانیة و الزانی فاجلدوا کل واحد منهما مائة جلدة)
که عبارت: «الزانیة و الزانی» مفید شرطیت است؛ گویا گفته شده است: «ان زنی الرجل وزنت المراة فاجلدوهما». در اینجا جای «فاء» است، اما وقتی به شرط تصریح شود، چنان که برخی گفته‌اند آوردن «فاء» فاقد هرگونه نکته ادبی است.
۲. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم برای
نگارش قرآن،
کاتبان مخصوصی داشت که آیات را نوشته،
مصحف را
تدوین می‌کردند؛ چطور این آیه از قلم آنان افتاد؟! افزون بر این، تعدادی از صحابه در
زمان رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم برای خود مصحف‌هایی تهیه کرده بودند و حافظانی نیز قرآن را جمع و
حفظ کرده بودند و هیچ آیه‌ای از قلم آنان جا نمانده است؛ چطور شد تنها مجعوله رجم از
ذهن و قلم آنان افتاد؟!
۳. محتوای این عبارت به
اصطلاح «آیه رجم» با
احکام شرعی سازگاری ندارد؛ زیرا این
عبارت می‌گوید:
شیخ و
شیخه یعنی افراد چهل
سال به بالا (چون در
لغت به فرد چهل سال به بالا
تعبیر شیخ می‌شود) اگر
زنا کنند
رجم می‌شوند. ظاهرش این است که اگر
همسر هم نداشته باشند و شرایط
احصان فراهم نباشد،
سنگسار می‌شوند؛ و این مخالف
حکم فقهی غیرمحصن است.
۴. طبق
روایتی، زنی به نام شراحه (یا: سراجه، سراقه) همدانی مرتکب
فحشاء شد.
حضرت امیرمؤمنان علیه‌السّلام او را در
روز پنجشنبه تازیانه زد و در روز
جمعه سنگسار کرد؛ آنگاه فرمود که من این
زن را به دستور
قرآن تازیانه زدم و به دستور
سنت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم او را سنگسار کردم. براساس این روایت، اگر
حکم سنگسار برگرفته از قرآن باشد، چنان که
خلیفه دوم مدعی آن بود،
حضرت علی علیه‌السّلام نمی‌بایست میان حکم تازیانه و حکم سنگسار
تفکیک کند و رجم را به سنت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم مستند سازد.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیه رجم».
