• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آهک

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


آهک ماده جامد سفید حاصل از سنگ آهک است.از آن به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات و خمس سخن رفته است.


آهک‌ به ماده ای جامد و سفید رنگ که از سنگ آهک به دست می آید گفته می شود.

به فتواى مشهور، تیمم بر سنگ آهک قبل از پخته شدن صحیح است، ولى در صحت آن بعد از پختن، اختلاف است.
[۱] طباطبایی حکیم، محسن، مستمسک العروة، ج۴، ص۳۷۷-۳۷۸.    

امام خمینی در این باره در تحریرالوسیله می‌فرماید: «تیمّم باید به صعید باشد، و صعید به معنای مطلق روی زمین است بدون فرق بین خاک، ماسه، سنگ، کلوخ، زمین گچ و آهک‌ قبل از پختن، خاک قبر، خاکی که در تیمّم به‌کاررفته، خاک رنگی و غیر این‌ها از چیزهایی که اسم «زمین» بر آن‌ها اطلاق می‌شود - هرچند که چیزی از این‌ها به دست نچسبد و احتیاط (مستحب) آن است که تیمّم بر خاک باشد - بر خلاف آنچه که به آن زمین گفته نمی‌شود (که تیمّم به آن جایز نیست) هرچند از اجزاء زمین باشد، مانند گیاه، طلا و نقره و غیر آن دو از معادنی که به آن‌ها زمین گفته نمی‌شود و همچنین است خاکستر اگرچه خاکستر زمین باشد.»
[۲] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۱۱، کتاب الطهارة، القول فیما یتیمم به، مسالة۱.    
و «با داشتن خاک و مانند آن بنابر احتیاط (واجب) تیمّم بر گچ و آهک‌، بعد از پخته‌شدن آن‌ها، جایز نیست. و با نداشتن خاک، احتیاط (واجب) آن است که بین تیمّم به یکی از آن دو (گچ، آهک‌) و به غبار یا گل که این دو در رتبه متاخر می‌باشند، جمع نماید. و درصورتی‌که فقط آن دو (گچ، آهک) را داشته باشد احتیاط (واجب) آن است که بین تیمّم به آن‌ها و بین اعاده یا قضا جمع نماید. و اما سفال و آجر و مانند این‌ها که گل پخته شده است، ظاهر آن است که تیمّم به آن‌ها جایز است.»
[۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۱۱، کتاب الطهارة، القول فیما یتیمم به، مسالة۳.    


تطهیر اشیای نجس یا متنجس از مسائل فقهی مبتلابه است که در باب طهارت از آن بحث می‌شود. یکی از راه‌های پاک شدن اجسام استحاله است. آیا سنگ آهک متنجس با پختن به‌وسیله آتش پاک می‌گردد؟ به‌عبارت‌دیگر آیا بر این تغییر شکل سنگ آهک و تبدیل حالت آن بر اثر پختن عنوان استحاله صدق می‌کند؟ امام خمینی در احکام مطهرات می‌نویسد: «چهارم (از مطهرات است) استحاله جسمی به جسم دیگر، بنابراین اگر آتش چیزی را - خواه نجس یا متنجس - به خاکستر یا دود یا بخار تبدیل کند پاک می‌گردد و همچنین است اگر به‌واسطه غیر آتش تبدیل به بخار یا دود یا خاکستر گردد، ولی اگر آتش چیزی را تبدیل به زغال یا سفال یا آجر یا گچ یا آهک‌ نماید نجاست آن باقی است.»
[۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۳۷، کتاب الطهارة، فصل فی المطهرات، رابعها.    


سجده بر سنگ آهک پیش از پختن، در حال اختیار و بعد از آن در حال ضرورت، صحیح است، لیکن در جواز سجده بر آن بعد از پختن در حال اختیار، اختلاف است.
[۵] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۲، ص۲۸۹-۲۹۰.    
[۶] طباطبایی حکیم، محسن، مستمسک العروة، ج۵، ص۴۹۲.    

امام خمینی در این باره معتقد است: «سجده بر سفال و آجر و آهک‌ و گچ، حتی بعد از پخته‌شدن و همچنین بر زغال، بنابر اقوی جایز است.»
[۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۵۷، کتاب الصلاة، المقدمة الرابعة، مسالة۱۰.    


در آهک- بر اساس قولى که آن را از معادن مى‌شمارد- خمس واجب است.
[۸] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام ج۱۶، ص۱۵-۱۶.    
[۹] طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی ج۴، ص۲۳۵.    


۱. ↑ طباطبایی حکیم، محسن، مستمسک العروة، ج۴، ص۳۷۷-۳۷۸.    
۲. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۱۱، کتاب الطهارة، القول فیما یتیمم به، مسالة۱.    
۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۱۱، کتاب الطهارة، القول فیما یتیمم به، مسالة۳.    
۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۳۷، کتاب الطهارة، فصل فی المطهرات، رابعها.    
۵. ↑ طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۲، ص۲۸۹-۲۹۰.    
۶. ↑ طباطبایی حکیم، محسن، مستمسک العروة، ج۵، ص۴۹۲.    
۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۵۷، کتاب الصلاة، المقدمة الرابعة، مسالة۱۰.    
۸. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام ج۱۶، ص۱۵-۱۶.    
۹. ↑ طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی ج۴، ص۲۳۵.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۱۶۷.    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    


رده‌های این صفحه : تیمم | خمس | دیدگاه های فقهی امام خمینی | سجده | فقه | نماز
جعبه ابزار