سال 40 هجری قمری

سال ۴۰ هجری قمری، چهلمین سال از قرن ۱ قمری مصادف با سال ۳۹ هجری شمسی است. در این سال رویدادها و وقایع نظامی و غیرنظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند: شهادت امام علی (علیه‌السّلام) توسط ابن ملجم مرادی، بیعت مردم شام با معاویه بن ابوسفیان بعنوان خلیفه، بیعت با امام حسن (علیه‌السّلام) برای خلافت در کوفه، درگذشت برخی از شخصیت‌های مشهور مانند اسماء بنت عمیس، اشعث کندی و ... .

• علی بن ابی‌طالب و معاویة بن ابی‌سفیان توافق کردند بر این که عراق برای علی و شام برای معاویه باشد و هیچ‌یک بر دیگری هجوم نیاورد.
• مردم شام در بیت‌المقدس با معاویه به خلافت بیعت می‌کنند و او را امیرالمؤمنین می‌نامند.
• معاویه با سپاهی به فرماندهی بسر بن ارطاة بر حجاز و یمن چیره می‌شود.
• توطئه سه تن از خوارج: عبدالرحمن بن ملجم و حجاج تمیمی و عمرو تمیمی که نتیجه آن به شرح زیر است:

کشتن علی بن ابی‌طالب در کوفه (۱۷ رمضان).
تلاش برای کشتن معاویة بن ابی‌سفیان در دمشق.
تلاش برای کشتن عمرو بن عاص در مصر.

• بیعت با حسن بن علی بن ابی‌طالب به خلافت در کوفه، پس از قتل پدرش.
• معاویه پس از نجات از توطئه قتل برای حفظ جان خود مقصوره‌ای در مسجد جامع می‌سازد.

عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۱۷۱.