یُطیقُونَهُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یُطیقُونَهُ: (یُطیقُونَهُ فِدْیَةٌ) «یُطیقُونَهُ» از مادّه
«طوق» در اصل به معنای حلقه‌ای است که به گردن می‌اندازند و یا به طور طبیعی در گردن وجود دارد (مانند حلقه رنگینِ گردنِ بعضی از پرندگان) سپس به معنای نهایت توانایی به کار رفته است، جمله
«یُطیقُونَهُ» در اینجا با توجّه به این که ضمیر آخر آن به
روزه برمی‌گردد، مفهومش این است: برای انجام روزه، نهایت توانایی خود را باید به کار برند، یعنی شدیداً به زحمت بیفتند، و این در مورد پیران و بیماران غیر قابل علاج می‌باشد. بنابراین، آنها از حکم روزه معافند، و تنها به جای آن فدیه می‌پردازند (ولی بیمارانی که بهبودی می‌یابند موظفند قضای روزه را بگیرند). بعضی نیز گفته‌اند: مفهوم جمله
«یُطیقُونَهُ» این است که در گذشته توانایی داشته‌اند (کَانُوا یُطیقُونَهُ) و الآن توانایی ندارند.
(أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ وَأَن تَصُومُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ) (روزهاى محدودى را بايد روزه بداريد. و هر كس از شما بيمار يا مسافر باشد، بايد تعدادى از روزهاى ديگر را روزه بدارد. و بر كسانى كه روزه براى آنها طاقت فرساست، همچون بيماران، و پيران لازم است با اطعام مستمندى، كفاره دهند. و هركس فرمان
خدا را در انجام كارهاى نيك
اطاعت كند، به نفع اوست. و روزه داشتن به نفع شماست اگر مى‌دانستيد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه (يطيقون) از مصدر اطاقه است، و اطاقه همانطور كه بعضى گفته‌اند به معناى به كار بستن تمامى
قدرت در عمل است كه لازمه آن اين است كه عمل نامبرده آن قدر دشوار باشد، كه همه نيروى
انسان در انجامش مصرف شود، در نتيجه معناى جمله
(وَ عَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ) اين است كه هر كس روزه برايش مشقت داشته باشد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یُطیقُونَهُ»، ص۶۵۴.
