یَغْنَوا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَغْنَوا: (کَاَنْ لَّمْ یَغْنَوْا) «یَغْنَوا» از مادّه
«غنی» به معنای اقامت در مکان است، و- چنان که «طبرسی» در «مجمع البیان» می‌گوید- بعید نیست از مفهوم اصلی «غنا» به معنای بی‌نیازی گرفته شده باشد؛ زیرا کسی که بی نیاز است منزل آماده‌ای دارد، و مجبور نیست هر زمان از منزلی به منزل دیگر کوچ کند؛ جمله {{صورتی:
(کَاَنْ لَمْ‌یَغْنَوْا فیها) که درباره قوم «
ثمود» و همچنین قوم «
شعیب» آمده، مفهومش این است. آن چنان طومار زندگیشان در هم پیچیده شد، که گویا هرگز از ساکنان آن سرزمین نبودند.
(الَّذِينَ كَذَّبُواْ شُعَيْبًا كَأَن لَّمْ يَغْنَوْاْ فِيهَا الَّذِينَ كَذَّبُواْ شُعَيْبًا كَانُواْ هُمُ الْخَاسِرِينَ) (كسانى كه شعيب را تكذيب كردند، آنچنان نابود شدند كه گويا هرگز در آن خانه‌ها سكونت نداشتند! آرى آنها كه شعيب را تكذيب كردند، زيانكاران واقعى بودند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
راغب در
مفردات خود مى‌گويد: غنى فى مكان كذا به اين معنا است كه فلانى در فلان مكان زياد اقامت گزيد، تو گويى با اقامت در آن مكان از هر مكان ديگرى بى‌نياز است ... جمله
(الَّذِينَ كَذَّبُوا شُعَيْباً ...) حال تكذيب كنندگان قوم شعيب را به حال كسى تشبيه مى‌كند كه نتوانسته در وطن اصلى خود زياد اقامت كند، چون نوعا اين گونه اشخاص از جهت نداشتن علاقه و اهل و عشيره و خانه و زندگى به آسانى از وطن چشم مى‌پوشند، به خلاف كسانى كه در وطن خود علاقه دارند و در آن زياد اقامت گزيده‌اند كه چشم‌پوشى از آن برايشان دشوار است تا چه رسد به مردمى كه قرنها و نسلا بعد نسل در سرزمينى به سر برده باشند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(كَأَن لَّمْ يَغْنَوْاْ فِيهَا أَلاَ إِنَّ ثَمُودَ كَفرُواْ رَبَّهُمْ أَلاَ بُعْدًا لِّثَمُودَ) (آنچنان كه گويى هرگز ساكن آن ديار نبودند! بدانيد قوم ثمود، پروردگارشان را انكار كردند. دور باد قوم ثمود از
رحمت خداوند)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: وقتى گفته مى‌شود: فلان غنى بالمكان معنايش اين است كه فلانى در فلان مقام اقامت گزيد و ضمير در كلمه فيها به كلمه ديار بر مى‌گردد و معناى آيه اين است كه
صیحه آسمانی ستمکاران را گرفت و آن چنان در ديارشان به رو در افتادند كه گويى اصلا در آن مكان اقامتى نداشتند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَغْنَوا»، ص۶۵۷.
