یَحْبِسُهُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
يَحْبِسُهُ: (... لَيَقُولُنَّ مٰا يَحْبِسُهُ...) از مادّه
«حبس» به معنى
«منع كردن و نگهداشتن» است و نيز به معنى آبگيرى است كه آب را در خود نگه مى‌دارد (در جمع:
احباس) و واژه
«تحبيس» به معنى
«وقف كردن چيزى براى هميشه» است:
«هذا حَبيسٌ فى سَبيلِ اللّه».
در اين
آیه -به تناسب بحث كه در باره افراد بى‌ايمان است- گوشه‌هايى از حالات روانى و نقاط ضعف اخلاقى اين گونه افراد تشريح شده، همان نقاط ضعفى كه
انسان را به راههاى تاريك و
فساد مى‌كشاند.
به موردی از کاربرد یَحْبِسُهُ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ لَئِنْ أَخَّرْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ إِلى أُمَّةٍ مَّعْدُودَةٍ لَّيَقُولُنَّ ما يَحْبِسُهُ أَلا يَوْمَ يَأْتيهِمْ لَيْسَ مَصْروفًا عَنْهُمْ وَ حاقَ بِهِم ما كانواْ بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ) «و اگر مجازات را تا زمان محدود از آنها (افراد بى‌ايمان و بدكار) به تأخير اندازيم (از روى
استهزاء) مى‌گويند چه چيز مانع آن شده؟!...»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: حرف لام در آغاز آيه
لام قسم است، و به همين جهت جواب
سوگند را با آوردن حرف لام و با
نون تاکید مؤكد نموده و فرمود:
(لَيَقُولُنَّ) .
در اين آيه اشاره و بلكه دلالت است بر اينكه
کفار، وقتى از كلام
خدای تعالی و يا از زبان
پیامبر گرامى‌اش
وعده عذابى را شنيدند كه مفرى از آن نبود، و وقتى ديدند كه خدا از در رحمتش نسبت به آنان، آن
عذاب را نفرستاد، دست به تمسخر زده و از در استهزاء گفتند: پس آن
عذاب چه شد و چرا نيامد؟ مؤيد اين
دلالت اين است كه در آخر آيه فرموده:
(أَلا يَوْمَ يَأْتِيهِمْ لَيْسَ مَصْرُوفاً عَنْهُمْ) «آگاه باشند كه روزى كه آن عذاب بيايد ديگر از آنان بر نخواهد گشت».
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « تَحْبِسُونَهُما »، ص۴۴۱.
