یَتَنافَسِ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَتَنافَسِ:(فَلْيَتَنافَسِ الْمُتَنافِسونَ) «یَتَنافَسِ» از مادّه «
منافسه» به معنى تلاش
انسان است براى شباهت به افراد برجسته و ملحق شدن به آن‌ها، بى‌آن‌كه ضررى به ديگرى وارد شود.
به موردی از کاربرد «
یَتَنافَسِ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(خِتامُهُ مِسْكٌ وَ في ذَلِكَ فَلْيَتَنافَسِ الْمُتَنافِسونَ) «مُهرى كه بر آن نهاده شده از
مشک است؛ و مشتاقان بايد براى اين نعمت‌هاى بهشتى بر يک‌ديگر پيشى گيرند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ في ذلِكَ فَلْيَتَنافَسِ الْمُتَنافِسونَ) كلمه
تنافس به معناى زورآزمايى افراد در ربودن چيزى از
دست يک‌ديگر است، ولى در مورد آيه و مقامى كه دارد به معناى مسابقه است.
مکارم شیرازی در
تفسیر نمونه می‌فرمایند:
مفسر بزرگ «
طبرسی» در
مجمع البیان مى‌گويد: «
تنافس» به معنى
تمنی (و تلاش) دو انسان است كه هركدام مى‌خواهد
شیء نفيسى كه براى ديگرى است در اختيار او نيز باشد.
در
مجمع البحرین آمده است: «
تنافس» به معنى سبقت و پيشى گرفتن بزرگوارانه بر ديگرى است (رقابت و مسابقۀ سالم و يا مسابقۀ دو
نفس در رسيدن به كمالى با هم).
راغب در
مفردات نيز مى‌گويد: «
منافسه» به معنى تلاش انسان است براى شباهت به افراد برجسته و ملحق شدن به آن‌ها، بى‌آن‌كه ضررى به ديگرى وارد شود.
در
حقیقت مضمون آيه مورد بحث شبيه چيزى است كه در آيۀ ۲۱
سوره حدید آمده است: «پيشى بگيريد بر يک‌ديگر براى رسيدن به
مغفرت پروردگارتان و بهشتى كه پهنه آن مانند پهنه
آسمان و
زمین است.
و يا آن‌چه در آيۀ ۱۳۳
سوره آل عمران آمده است: «و بر يک‌ديگر سبقت بجوييد براى رسيدن به آمرزش
پروردگار خود و بهشتى كه وسعت آن آسمان‌ها و زمين است.
به هرحال تعبيرى كه در آيه آمده است زيباترين تعبيرى است كه انسان‌ها را براى وصول به نعمت‌هاى بى‌مانند از طريق ايمان و عمل صالح تشويق مى‌كند و
فصاحت قرآن را به عالی‌ترين وجه منعكس مى‌سازد.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر
لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «
یتنافس»، ج۴، ص ۴۹۵.
