• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ندم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ندم (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: ندم (مفردات‌قرآن).

نَدَم (به فتح نون و دال) از واژگان نهج البلاغه به معنای ندامت، پشیمانی و تاسف بر چیز فوت شده و فرصتی از دست رفته است. موارد زیادی از این واژه در نهج البلاغه آمده است.


نَدَم (مثل شرف)
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۲۳.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۱۷۴.    
به معنای ندامت، پشیمانی و تاسف بر چیز فوت شده و فرصتی از دست رفته است. آن را حزن نیز گفته‌اند.

امیرالمومنین (علیه‌السلام) فرموده: «الحدّة ضرب من الجنون لانّ صاحبها یندم فان لم یندم فجنونه مستحکم»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت۲۴۶.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۰۹، حکمت۲۵۵.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۱۳، حکمت۲۵۵.    
«غضب نوعی از دیوانگی است زیرا که او بعدا پشیمان می‌شود و اگر پشیمان نشود دیوانگی‌اش محکمتر است».
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۹.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۶.    
(شرح‌های حکمت:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۶.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۱۲۵.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۲۵.    
[۱۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۹۶.    
)
و نیز فرموده: «ثمرة التفریط الندامة و ثمرة الحزم السلامة»
[۱۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۱۷، حکمت۱۷۱.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۹۴، حکمت۱۸۱.    
[۱۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۲، حکمت۱۸۱.    
«نتیجه تقصیر و کوتاهی ندامت و نتیجه احتیاط سلامت است».
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۱.    
[۱۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۷۴.    
(شرح‌های حکمت:
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۷۴.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۴۳۳.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۵۶.    
[۲۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۴۱۴.    
)

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۲۳.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۱۷۴.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت۲۴۶.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۰۹، حکمت۲۵۵.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۱۳، حکمت۲۵۵.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۹.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۶.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۶.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۱۲۵.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۲۵.    
۱۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۹۶.    
۱۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۱۷، حکمت۱۷۱.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۹۴، حکمت۱۸۱.    
۱۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۲، حکمت۱۸۱.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۱.    
۱۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۷۴.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۷۴.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۴۳۳.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۵۶.    
۲۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۴۱۴.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نَدَم»، ج۲، ص۱۰۲۳.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 181 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 246 نهج البلاغه
جعبه ابزار