نَدَم (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَدْم (به فتح نون و سکون دال)،
نَدَم (به فتح نون و دال) و
نَدامَةً (به فتح نون) از
واژگان قرآن کریم به معنای پشیمانی، تاسف بر چیز فوت شده و فرصتی از دست رفته است.
ندم،
نَدَم و
نَدامَةً به معنای پشیمانی، تاسف بر چیز فوت شده و فرصتی از دست رفته است.
راغب در
مفردات گفته: «
النَّدَمُ و النَّدَامَةُ: التّحسُّر من تغیّر رای فی امر فائت» در
قاموس آمده:
«النَّدَمُ و النَّدَامَةُ: الاسف» آن‌را حزن نیز گفته‌اند.
به مواردی از
نَدْم که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ اَسَرُّوا النَّدامَةَ لَمَّا رَاَوُا الْعَذابَ) «چون
عذاب را دیدند پشیمانی را پنهان داشتند.»
(اَعَجَزْتُ اَنْ اَکُونَ مِثْلَ هذَا الْغُرابِ فَاُوارِیَ سَوْاَةَ اَخِی فَاَصْبَحَ مِنَ النَّادِمِینَ) (گفت: «واى بر من! آيا من ناتوان‌تر از آن هستم كه مانند اين زاغ باشم و جسد برادرم را دفن كنم؟!» و سرانجام از ترس رسوايى، و بر اثر فشار وجدان از نادمان شد.)
در قضیه
قتل فرزند
آدم برادر خویش را آمده است.
می‌شود گفت ندامتش از عدم دفن برادر بود و می‌شود گفت بر اصل قتل بود آیا در صورت دوّم آن
توبه است؟
(سرانجام بر آن ناقه حمله نموده آن را از پاى در آوردند، سپس از كرده خود پشيمان شدند.)
گفته‌اند ندامت بعد از ظهور علامت عذاب بود و گر نه پس از عقر ناقه،
صالح (علیه‌السّلام) را
مسخره کرده‌اند چنان‌که فرموده:
(فَعَقَرُوا النَّاقَةَ وَ عَتَوْا عَنْ اَمْرِ رَبِّهِمْ وَ قالُوا یا صالِحُ ائْتِنا بِما تَعِدُنا اِنْ کُنْتَ مِنَ الْمُرْسَلِینَ) (سپس «ناقه» را پى كردند، و از فرمان پروردگارشان سرپيچيدند؛ و گفتند: «اى صالح! اگر تو از فرستادگان خدا هستى، آن‌چه را از عذاب الهى به ما وعده مى‌دهى، بياور!»)
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ندم»، ج۷، ص۳۸.
