یحیی بن زیاد فراء
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یحیی بن زیاد فَرَّاء (
۱۴۴-
۲۰۷ق)،
نحوی،
فقیه، مورخ،
شاعر و آشنای به
طب و نجوم در
قرن دوم
و سوم هجری قمری بود.
مامون دو تن از فرزندان خود را برای تعلیم نحو نزد او سپرد.
ابوزکریا یحیی بن زیاد بن عبدالله بن منظور فَرَّاء کوفی بغدادی اسدی دیلمی، تاریخ دقیق ولادت وی مشخص نیست.
خطیب بغدادی می‌نویسد که وی به هنگام
مرگ ۶۳ سال داشت، بدین جهت
و با در نظر گرفتن سال مرگ وی در سال ۲۰۷ق، می‌توان تولد وی را سال ۱۴۴ق دانست.
فرّاء در
کوفه به دنیا آمد
و از موالیان
بَنِی مِنْقَر، ساکن
بغداد و شاگرد برجسته کسائی
و یونس بن حبیب بود. او از
قَیْسِ بنِ رَّبِیْع،
مَنْدَلِ بنِ عَلِی و عَلِیِّ بنِ حَمْزَة کِسَائِی روایت کرد
و سَلَمَةُ بنُ عَاصِم و مُحَمَّدُ بنُ جَهْمِ سِّمَّرِی از او روایت کرده‌اند.
رجال‌نویسان
اهل سنت او را نحوی، فقیه، مورخ، شاعر
و آشنای به طب
و نجوم دانسته‌اند.
سمعانی به نقل از
ابوالعباس ثعلب می‌نویسد: اگر فرّاء نبود
ادبیات عرب به جهت پراکندگی آرا از میان می‌رفت.
مامون (
خلافت ۱۹۸-
۲۱۸ق) دو تن از فرزندان خود را برای تعلیم نحو نزد او سپرد.
یحیی سال ۲۰۷ق در راه
مکه از دنیا رفت.
آثار او عبارت‌اند از: معانی القرآن که برای
عمر بن بکیر نوشته
و چهار جزء دارد البهیّ که برای
عبدالله بن طاهر نوشت اللغات المصادر
فی القرآن الجمع
و التثنیة
فی القرآن الوقف
و الابتدا الفاخر آلة الکاتب النوادر فعل
و افعل المقصور
و الممدود المذکر
و المؤنث اسماء الحدود
اختلاف اهل الکوفه و البصره و الشام فی المصاحف کتاب یافع
و یافعه کتاب ملازم مشکل اللغة الصغیر مشکل اللغة الکبیر
و کتاب الواو.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ
و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «یحیی فرّاء»، ج۱، ص۸۴۴.
