• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یُتْم‌ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: یتم‌ (مفردات‌قرآن)، یتیم.


یُتْم‌ (به ضم یاء) از واژگان نهج‌البلاغه به معنی آن است که پدر کودکی قبل از بلوغ او بمیرد و در حیوانات آن است که مادرش بمیرد.
جمع آن یتامی و ایتام آید.
این واژه به صورت جمع و مفرد چهار بار در نهج‌البلاغه آمده است.




یُتْم‌ آن است که پدر کودکی قبل از بلوغ او بمیرد و در حیوانات آن است که مادرش بمیرد، پس یتیم در انسان به معنی پدر مرده و در حیوانات مادر مرده است.



به برخی از مواردی که در نهج‌البلاغه به کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - در انسان

یُتم در انسان به معنی «پدر مرده» است.
چنانکه امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) فرموده: «اللهَ اللهَ فِي الاَْيْتَامِ، فَلاَ تُغِبُّوا أَفْوَاهَهُمْ، وَلاَ يَضِيعُوا بِحَضْرَتِكُمْ» «خدا را خدا را در یتیمان، دهان آن‌ها را یک روز باز کرده و یک روز نبندید و در محضر شما ضایع نشوند، یعنی طوری نباشد که یک روز طعام پیدا کنند و یک روز گرسنه بمانند.» (شرح‌های نامه: )

۲.۲ - در حیوان

یُتم در حیوانات، مادر مرده است.



این واژه به صورت جمع و مفرد چهار بار در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۲، ص۱۱۷۰.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۶، ص۱۹۰    .
۳. الراغب الاصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۸۸۹.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۸۸، نامه ۴۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۸۶، نامه ۴۷.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۲۱، نامه ۴۷.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۵۹، نامه ۴۷.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۰۱.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۲۲.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۲۷۰.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۱۳۱.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۷.    



قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «یتم»، ج۲، ص۱۱۷۰.    






جعبه ابزار