• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بیعت (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مرجع: بیعت (لغات‌قرآن)
مقالات مرتبط: بیعت (مفردات‌قرآن)، بیعت.

بیعت: (اِنَّمَا یُبایِعُونَ اللَّهَ)
[۱] فتح/سوره۴۸، آیه۱۰.    

«بیعت» به معنای پیمان بستن برای فرمان‌برداری و اطاعت از کسی است،
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۱۵۵.    
[۳] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۳۰۳.    
و چنین مرسوم بوده است آن کس که پیمان اطاعت می‌بست، دست خود را در دست پیشوا و رهبر خود می‌گذاشت، و پیمان وفاداری را از این طریق اظهار می‌داشت. و از آنجا که به هنگام‌ «معامله و بیع» نیز دست به دست هم می‌دادند و قرار داد معامله را می‌بستند، واژه «بیعت» به این پیمان‌ها اطلاق شده است- به خصوص این که آنها در پیمان خود، گویی جان خویش را در معرض معامله با فردی که با او اعلام وفاداری داشتند قرار می‌دادند.
[۴] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۵۵.    



(إِنَّ الَّذِينَ يُبَايِعُونَكَ إِنَّمَا يُبَايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ فَمَن نَّكَثَ فَإِنَّمَا يَنكُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا)
[۵] فتح/سوره۴۸، آیه۱۰.    
(به يقين كسانى كه با تو بيعت مى‌كنند در حقيقت تنها با خدا بيعت مى‌نمايند، و دست خدا بالاى دست آنهاست؛ پس هر كس پيمان‌شكنى كند، تنها به‌زيان خود پيمان مى‌شكند؛ و آن كس كه نسبت به عهدى كه با خدا بسته وفا كند، بزودى پاداش عظيمى به او خواهد داد.)
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۱۲.    

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه بیعت یک نوع پیمان است که بیعت کننده خود را مطیع بیعت شونده می‌سازد. راغب در مفردات می‌گوید: وقتی می‌گویند با سلطان بیعت کرد که بیعتش متضمن بذل طاعت باشد، البته طاعت به قدر مقدور.
[۷] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۱۵۵.    
و این کلمه از ماده بیع - که معنای معروفی دارد- گرفته شده، و چون رسم عرب (و همچنین در ایران) این بود که وقتی می‌خواستند معامله را قطعی کنند، به یکدیگر دست می‌دادند، و گویا با این عمل مساله نقل و انتقال را نشان می‌دادند- چون نتیجه نقل و انتقال که همان تصرف است بیشتر بدست ارتباط دارد- لذا دست به دست یکدیگر می‌زدند، و به همین جهت دست زدن به دست دیگری در هنگام بذل اطاعت را مبایعه و بیعت می‌خواندند، و حقیقت معنایش این بود که بیعت کننده دست خود را به بیعت شونده می‌بخشید، و به سلطان بیعت شونده می‌گفت: این دست من مال تو است، هر کاری می‌خواهی با آن انجام بده. پس اینکه فرمود: (اِنَّ الَّذِینَ یُبایِعُونَکَ اِنَّما یُبایِعُونَ) در حقیقت می‌خواهد بیعت با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را به منزله بیعت با خدا قلمداد کند، به این ادعاء که این همان است، هر اطاعتی که از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بکنند در حقیقت از خدا کرده‌اند، چون طاعت او طاعت خدا است.
[۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۴۰۹.    
[۹] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۷۴.    
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
[۱۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۱۱۹.    
[۱۱] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۸۸.    
)

 
۱. ↑ فتح/سوره۴۸، آیه۱۰.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۱۵۵.    
۳. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۳۰۳.    
۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۵۵.    
۵. ↑ فتح/سوره۴۸، آیه۱۰.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۱۲.    
۷. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۱۵۵.    
۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۴۰۹.    
۹. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۷۴.    
۱۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۱۱۹.    
۱۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۸۸.    


• مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «بیعت»، ص۱۱۰.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره فتح | لغات قرآن
جعبه ابزار