یار غار
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
این اصطلاح در منابع
اهل سنت به
ابوبکر (عتیق) بن ابی قحافه، که از طایفه
بنی‌تمیم، از طوایف
قریش بود، اطلاق می‌شود.
طایفه بنی تمیم در دوره جاهلیت و قبل از
اسلام، موقعیت اجتماعی قابل توجهی نداشت و این که
ابوسفیان در زمان به خلافت رسیدن
ابوبکر گفت: چه شده است که حکومت در دست کم جمعیت‌ترین و ذلیل‌ترین قریش افتاده است. دلیل بر این سخن است. موقعیت اجتماعی خود ابوبکر نیز در دوره قبل از اسلام هم با توجه به نقل مورخان مشکوک است. برخی او را
تاجر و برخی نیز شیر دوش و عده‌ای هم
معلم دانسته‌اند که بعد از
بعثت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نیز به خیاطی می‌پرداخت.
ابن هشام او را بعد از حضرت
خدیجه،
علی (علیه‌السّلام) و زید بن حارثه چهارمین نفر از اسلام آورندگان می‌داند. وی در دوره ده ساله حکومت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در
مدینه نیز هیچ گونه مسئولیتی نداشته است ولی به خاطر
ازدواج پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) با
دختر وی،
عایشه رابطه‌اش با حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نزدیک گشت از سوی دیگر عایشه نیز سعی می‌کرد در حوادث مهم نقشی برای پدرش مهیا کند.
از دیگر قضایایی که به عنوان فضیلت برای ابوبکر قلمداد می‌شود همراهی وی با آن حضرت در
غار ثور و هجرت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است که با عناوین مصاحب النبی، انیس النبی، و در فارسی با عنوان یار غار از وی یاد می‌شود.
اینکه وی چگونه در جریان
هجرت همراه پیامبر شده نقل‌های متفاوتی بیان شده است، طبری نقل می‌کند:
شب هجرت بعد از خروج پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) از منزل ابوبکر به منزل پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) راهنمائی نمود و او به سرعت به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ملحق شد.
ابوبکر در راه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را دید و همراه آن حضرت به غار رفت.
از این دو نقل فهمیده می‌شود که حضرت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ابوبکر را از جریان هجرت مطلع نساخته بود و مصاحبت وی با نبی مکرم اسلام اتفاقی بوده است.
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وقتی از
خانه خود خارج شدند به منزل ابوبکر رفته و تا
شب آنجا بودند و سپس در تاریکی شب از پشت خانه ابوبکر خارج شدند و همراه وی به سوی غار ثور حرکت کردند.
به هر حال نحوۀ همراه شدن ابوبکر با حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) کاملاً مبهم است اما می‌توان گفت به احتمال قوی ابوبکر در راه با پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) روبر شده و چون حضرت قصد داشتند به صورت مخفی مهاجرت کنند و از طرفی هم قریش دنبال حضرت بودند. لذا برای اینکه ماجرای هجرت و رفتن به غار فاش نشود و ناگزیر ابوبکر را همراه خود برده است.
سایت پژوهه، برگرفته شده از مقاله «یار غار»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۰۹.
