کَعْب (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کَعْب: (اَرْجُلَکُمْ اِلَی الْکَعْبَیْنِ) «کَعْب»، در لغت به معنای
برآمدگی پشت پاها و هم به معنای مَفْصَل یعنی نقطه‌ای که استخوان ساق پا با استخوان کف پا مربوط می‌شود، آمده است.
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فاغْسِلُواْ وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُواْ بِرُؤُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَينِ وَإِن كُنتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُواْ وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مَّنكُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُم مِّنْهُ مَا يُرِيدُ اللّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَكِن يُرِيدُ لِيُطَهَّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ) (اى كسانى كه
ایمان آورده‌ايد! هنگامى كه براى
نماز بر مى‌خيزيد، صورت و دست‌ها را تا آرنج بشوييد؛ و سر و پاها را تا برآمدگى روى پا
مسح كنيد. و اگر
جنب باشيد، خود را بشوييد و
غسل كنيد). و اگر بيمار يا مسافر باشيد، يا يكى از شما از محل پستى آمده (و قضاى حاجت كرده)، يا با زنان آميزش جنسى داشته‌ايد، و آب براى غسل يا
وضو نيافتيد، بر زمين پاكى
تیمّم كنيد؛ به اين طريق كه صورت (پيشانى) و دست‌هايتان را با آن مسح كنيد،
خداوند نمى‌خواهد شما را در تنگنا قرار دهد؛ بلكه مى‌خواهد شما را پاك سازد و نعمتش را بر شما تمام نمايد؛ شايد
شکر به جا آوريد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
كعب به معناى استخوان بر آمده در پشت پاى آدمى است، هر چند كه بعضى گفته‌اند به معناى غوزك پا يعنى آن استخوان بر آمده‌اى است كه در نقطه اتصال قدم به ساق آدمى قرار دارد، ولى اگر
كعب اين باشد در هر يك از پاهاى انسان دو
كعب وجود دارد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «کَعْب»، ص۴۶۱.
