کَظیمٌ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کَظِیمٌ: (مُسْوَدًّا وَ هُوَ کَظیمٌ) «کَظِیمٌ» به کسی می‌گویند که مملوّ از اندوه و غضب شده و خویشتن‌داری می‌کند، و به اصطلاح دندان بر جگر می‌فشارد. واژه
«کَظِیْم» از مادّه «
کَظْم»
(بر وزن نظم) به معنای گلوگاه است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
کَظِیم:(وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالأُنثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ) (و هنگامى كه به يكى از آنها
بشارت دهند دختر نصيب تو شده، صورتش از فرط ناراحتى سياه مى‌شود؛ و به شدّت خشمگين مى‌گردد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: مقصود از اسوداد وجه و سياه شدن روى، به طور كنايه خشمناك شدن است، و كظيم به كسى گويند كه اندوه و خشم خود را فرو ببرد و جمله مورد بحث حاليه است، يعنى اينكه گفتيم دختران را به
خدا نسبت مى‌دادند و در حالى چنين مى‌كردند كه وقتى مژده بر ايشان مى‌آوردند كه همسرت دختر آورده رويش از
خشم سياه مى‌شد، و خشم خود را فرو مى‌برد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ) (در حالى كه هر گاه يكى از آنها را به همان چيزى كه براى خداوند رحمان شبيه قرار داده (به تولّد دختر) بشارت دهند، صورتش از فرط ناراحتى سياه مى‌شود و خشمگين مى‌گردد.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه كظيم به معناى كسى است كه مملو از اندوه و خشم باشد. و معناى
آیه اين است كه: حال
مشرکین چنين است كه وقتى به يكى از ايشان مژده مى‌دهند كه همسرت دختر زاييده با اينكه همين دختر را شبيه و هم‌جنس خدا مى‌داند، چهره‌اش از اندوه سياه مى‌شود، در حالى كه دلش مملو از اندوه و خشم است، چون نه تنها دختردارى را دوست نمى‌دارد، بلكه از آن ننگ هم دارد، اما همين دختر را براى خدا مى‌پسندد.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «کَظِیمٌ»، ص۴۶۱.
