کَرَّمنا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کَرَّمنا:(وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَمَ) «کَرَّمنا» از مادّه «کرم» به معنای
سخاوت،
شرافت،
نفاست و
عزّت است.
به موردی از کاربرد «کَرَّمنا» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَني آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ في الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُم مِّنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلَى كَثيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنا تَفْضيلًا) «ما فرزندان
آدم را گرامى داشتيم؛ و آن‌ها را در صحرا و
دریا، بر مركب‌هاى راهوار سوار كرديم؛ و از نعمت‌هاى پاكيزه به آنان روزى داديم؛ و آن‌ها را بر بسيارى از موجوداتى كه
خلق كرده‌ايم، برترى بخشيديم.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَني آدَمَ) مقصود از
تکریم اختصاص دادن به
عنایت و
شرافت دادن به خصوصيتى است كه در ديگران نباشد، و با همين خصوصيت است كه معناى تكريم با
تفضیل فرق پيدا مى‌كند، چون تكريم معنايى است نفسى و در تكريم كارى به غير نيست، بلكه تنها شخص مورد تكريم مورد نظر است كه داراى شرافتى و كرامتى بشود، به خلاف
تفضيل كه منظور از آن اين است كه شخص مورد
تفضيل از ديگران برترى يابد، درحالى كه او با ديگران در اصل آن
عطیه شركت دارد.
مکارم شیرازی در
تفسیر نمونه می‌فرمایند: در اين‌كه
خداوند انسان را به چه چيز گرامى داشته كه در آيه فوق به طور سربسته مى‌گويد ما انسان را گرامى داشتيم، درميان مفسران گفتگو است، بعضى به خاطر اعطاى قوه
عقل و
نطق و استعدادهاى مختلف و آزادى اراده مى‌دانند.
• بعضى اندام موزون و قامت راست.
• بعضى موهبت انگشتان كه انسان با آن بسيار كارهاى ظريف و دقيق را مى‌تواند انجام دهد و همچنين
قدرت بر نوشتن دارد.
• بعضى به اين‌كه انسان تقريبا تنها موجودى است كه مى‌تواند غذاى خود را با دست بخورد.
• بعضى به خاطر
سلطه او بر تمام موجودات روى زمين.
• و بعضى به خاطر شناخت خدا و قدرت بر
اطاعت فرمان او مى‌دانند.
ولى روشن است كه اين مواهب در انسان جمع است، و هيچ‌گونه تضادى با هم ندارند، بنا بر اين گرامی‌داشت خدا نسبت به اين مخلوق بزرگ با همه اين مواهب و غير اين مواهب است.
خلاصه اين‌كه انسان امتيازات فراوانى بر مخلوقات ديگر دارد كه هر يک از ديگرى جالب‌تر و والاتر است.
و
روح انسان علاوه بر امتيازات جسمى مجموعه‌اى است از استعدادهاى عالى و توانايى بسيار براى پيمودن مسير تكامل بطور نامحدود.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «کرمنا»، ج۴، ص ۵۶.
