کمه (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
كَمَه (به فتح کاف و فتح میم) از
واژگان نهج البلاغه و به معنی كورى و كم نور شدن چشم است. منظور كورى دل مى‌باشد.
اَكْمَه (به فتح الف و سکون کاف و فتح میم) به معنی كور مادرزاد و نيز به معنى كور است. از اين ماده دو مورد در
نهج البلاغه آمده است.
كَمَه (مثل شرف) كورى و كم نور شدن چشم: «كَمِهَ كَمَهاً: عَمِيَ و صار اعشى»
اَكْمَهُ كور مادرزاد و نيز به معنى كور است.
درباره
دنیا فرموده:
«مَنْ رَاقَهُ زِبْرِجُهَا أَعْقَبَتْ نَاظِرَيْهِ كَمَهاً، وَمَنِ اسْتَشْعَرَالشَّغَفَ بِهَا مَلاََتْ ضَمِيرَهُ أَشْجاناً» «هر كس زينت دنيا را خوش دارد، دنيا در چشم نگاه كنندگانش كورى مى‌نهد و هر كس به آن تعلق شديد يابد دلش را از غصّه‌ها پر سازد.»
(شرح‌های حکمت:
)
در
نامه ۳۳ به
قثم بن عباس فرماندار
مکه معظّمه مى‌نويسد:
«أَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ عَيْنِي بِالْمَغْرِبِ كَتَبَ إِلَيَّ يُعْلِمُنِي أَنَّهُ وُجِّهَ إِلَى المَوْسِمِ أُنَاسٌ مِنْ أَهْلِ الشَّامِ، الْعُمْيِ الْقُلُوبِ، الصُمِّ الاَْسْمَاعِ، الْكُمْهِ الاَْبْصَارِ، الَّذِينَ يَلْتَمِسُونَ الْحَقَّ بِالبَاطِلِ ... فَأَقِمْ عَلَى مَا فِي يَدَيْكَ قِيَامَ الْحَازِمِ الصَّلِيبِ» «
جاسوس من از
بلاد غرب به من نوشته، عدّه‌اى از
اهل شام به
موسم حجّ فرستاده شده‌اند (
معاویه آن‌ها را فرستاده است) دسته‌اى كوردل كه گوششان از شنيدن
کلام حق كر و چشمشان كور است، به حق لباس
باطل مى‌پوشانند در كار خودت باش مانند محتاط قوى.»
(شرح‌های نامه:
)
كَمَه (مثل قفل) جمع
اَكْمَه به معنى كور است، منظور كورى دل مى‌باشد.
از اين ماده دو مورد در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کمه»، ج۲، ص۹۱۵-۹۱۶.
