کلام (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلام: (لا مُبَدِّلَ لِکَلِمَاتِ اللَّهِ) «کلام» از مادّه «
کَلْم»
به معنای تاثیراتی است که با گوش درک می‌شود. سپس توسعه پیدا کرده است و علاوه بر الفاظ به معانی نیز «
کلمه» گفته می‌شود، و حتی به «
عقیده»، «
مکتب» و «روش و
سنت» نیز اطلاق می‌گردد.
(وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ فَصَبَرُواْ عَلَى مَا كُذِّبُواْ وَ أُوذُواْ حَتَّى أَتَاهُمْ نَصْرُنَا وَ لاَ مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللّهِ وَ لَقدْ جَاءكَ مِن نَّبَإِ الْمُرْسَلِينَ) (به يقين پيش از تو نيز پيامبرانى
تکذیب شدند؛ و در برابر تكذيب‌ها،
صبر و
استقامت كردند؛ و در اين راه، آزار ديدند، تا هنگامى كه يارى ما به آنها رسيد و هيچ چيز
سنّت‌های خدا را تغيير نمى‌دهد؛ و به يقين اخبار
پیامبران به تو رسيده است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در اينكه فرمود:
(لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللَّهِ) تاكيد نصرت و حتمى بودن آن است، و نيز اشاره‌اى است به همان معنايى كه در آيه:
(كَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَ رُسُلِي) و آيه:
(وَ لَقَدْ سَبَقَتْ كَلِمَتُنا لِعِبادِنَا الْمُرْسَلِينَ)(إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنْصُورُونَ) و اينكه مبدل در جمله
(لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِ اللَّهِ) در
سیاق نفى واقع شده خود دليل بر اين است كه هيچ مغير مفروضى
كلمات خدا را تغيير نمى‌دهد، چه مغيرى كه از ناحيه خود او باشد، مثلا مشيتش در خصوص
كلمه‌اى تغيير يافته آن را پس از اثبات، محو يا پس از ابرام، نقض كند، و چه از ناحيه غير او باشد، و غير او به
كلمه خدا دست يافته و آن را بر خلاف
مشیت وى به وجهى از وجوه تغيير دهد، از اينجا معلوم مى‌شود: اين
كلماتى كه
خدای تعالی از آن چنين خبر داده كه قابل تبديل نيستند، امورى هستند كه از لوح محو، و از اثبات خارجند...
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «کلام»، ص۴۶۳.
