• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کتمان (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: کتمان حق (اخلاق قرآنی).



کتمان به معنای پوشیده داشتن و پنهان کردن است.
از احکام آن در باب‌های طهارت، صلات، جهاد، تجارت و شهادات سخن گفته‌اند.



حکم تکلیفی کتمان بر حسب موارد آن احکامی متفاوت دارد که به مهمترین آنها اشاره می‌شود.


کتمان اسرار اهل بیت (علیهم‌السّلام) از نااهلان واجب و افشای آن حرام است،
[۴] مکارم شیرازی، ناصر، الفتاوی الجدیدة، ج۳، ص۵۱۸.
[۵] مکارم شیرازی، ناصر، الفتاوی الجدیدة، ج۳، ص۵۲۴.
[۶] مجلة فقه اهل البیت، شماره ۱۱ – ۱۲، ص۱۳۸.
چنان‌که پوشیده داشتن اخبار و اطلاعات سری مسلمانان از دشمنان واجب می‌باشد. کتمان سر مؤمن و نیز آنچه که بر ملا کردن آن موجب هتک حرمت و آبرو یا خواری و یا زیان رسیدن به او می‌شود واجب است
کتمان عقیده و مذهب، در موارد وجوب تقیه، بر مؤمن واجب است.


کتمان وظایف، تکالیف و احکامی که خداوند بر پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) نازل کرده و آن حضرت آنها را به امت خویش ابلاغ نموده برای عالم به آنها، حرام و از گناهان کبیره است و در قرآن کریم، خداوند کتمان کننده را لعن و تهدید به عذاب دردناک کرده است.
کسی که شاهد رخداد حادثه‌ای بوده، کتمان آن، در صورت نیاز به شهادت دادن به آن نزد، قاضی بر او حرام و از گناهان کبیره است و در قرآن کریم از آن نهی شده است؛ مگر آنکه به سبب شهادت، کسی که مستحق ضرر نیست، اعم از شاهد و غیر او ضرر قابل اعتنا ببیند.
مقابله با بدعت بر عالم به آن واجب و کتمان علم جز در موارد تقیّه، حرام است.
کتمان عیب کالا در معامله بنابر قول برخی، حرام است. بعضی حرمت آن را به صورت پنهان بودن عیب اختصاص داده‌اند.
کتمان حیض و حمل بر زن حرام است، از این‌رو، اگر زن به شوهرش بگوید حائض هستم، قبول گفته زن بر او واجب است و نمی‌تواند با او نزدیکی کند و یا پس از طلاق بائن اگر زن بگوید من حامله هستم، بنابر قول برخی، قبول گفته زن واجب است و مرد باید نفقه زن را تا زمان وضع حمل بدهد.


کتمان بیماری مطلقا یا تا سه روز و یا از غیر مؤمن، بنابر تصریح برخی کتمان دارایی روزه مستحب و آنچه غسل دهنده از میت می‌بیند مستحب است.


کتمان مرگ کسی که در سفر مرده از خانواده‌اش و کتمان عیب در معامله، بنابر قولی مکروه است. برخی در صورت آشکار بودن عیب، کتمان را مکروه دانسته‌اند البته اگر کتمان عیب، مصداق غش باشد، مانند مخلوط کردن شیر با آب، بدون شک حرام خواهد بود.


۱. اردبیلی، احمد، مجمع الفائدة، ج۱۲، ص۳۴۹.    
۲. خوئی، سیدابوالقاسم، موسوعة الخوئی، ج۵، ص۲۷۷.    
۳. شیخ طوسی، المبسوط، ج۲، ص۱۵.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، الفتاوی الجدیدة، ج۳، ص۵۱۸.
۵. مکارم شیرازی، ناصر، الفتاوی الجدیدة، ج۳، ص۵۲۴.
۶. مجلة فقه اهل البیت، شماره ۱۱ – ۱۲، ص۱۳۸.
۷. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۲، ص۲۹۴.    
۸. انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، ج۱، ص۳۲۷.    
۹. خمینی، روح‌الله، المکاسب المحرمة، ج۱، ص۳۹۳-۳۹۴.    
۱۰. انصاری، مرتضی، کتاب الطهارة، ج۲، ص۵۱۹.    
۱۱. حلی، حسن بن یوسف، تحریر الاحکام، ج۱، ص۳۳.    
۱۲. نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۱۳، ص۳۱۳.    
۱۳. بقره/سوره۲، آیه۱۵۹.    
۱۴. بقره/سوره۲، آیه۱۷۴.    
۱۵. شهید ثانی، الروضة البهیة، ج۳، ص۱۲۹.    
۱۶. بقره/سوره۲، آیه۲۸۳.    
۱۷.شیخ مفید، المقنعة، ص۷۲۸.    
۱۸. نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۴۱، ص۱۸۷-۱۸۸.    
۱۹. حلی، حسن بن یوسف، تحریر الاحکام، ج۱، ص۳۳-۳۴.    
۲۰. مازندرانی، محمدصالح، شرح اصول الکافی، ج۱۱، ص۲۴۸-۲۴۹.    
۲۱. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۶، ص۲۶۹.    
۲۲. حلی، منصور بن احمد بن ادریس، کتاب السرائر، ج۲، ص۲۳۱.    
۲۳. محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۴، ص۵۱.    
۲۴. مجلسی، محمدتقی، روضة المتقین، ج۷، ص۱۴.    
۲۵. شهید اول، غایة المراد، ج۳، ص۲۴۲.    
۲۶. بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۳، ص۲۶۱-۲۶۲.    
۲۷. بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۲۵، ص۳۶۳-۳۶۴.    
۲۸. نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۳۱، ص۳۵۷.    
۲۹. کاشف الغطاء، جعفر، کشف الغطاء، ج۲، ص۲۴۶.    
۳۰. طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی، ج۲، ص۱۶.    
۳۱. آملی، محمدتقی، مصباح الهدی، ج۵، ص۳۳۵.    
۳۲. شهید اول، الدروس الشرعیة، ج۳، ص۵۰.    
۳۳. نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۶۳.    
۳۴. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۱۰، ص۱۳۵.    
۳۵. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۲، ص۴۹۵.    
۳۶. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج۲۶، ص۳۱۴.    
۳۷. حر عاملی، محمد بن حسن، هدایة الامة، ج۱، ص۳۲۸.    
۳۸. حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، ج۱۲، ص۱۷۷.    
۳۹. شهید اول، الدروس الشرعیة، ج۳، ص۱۸۰-۱۸۱.    
۴۰. شهید ثانی، فوائد القواعد، ص۵۲۵.    



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۷، ۷۵.


رده‌های این صفحه : تجارت | جهاد | شهادات | صلاة | طهارت




جعبه ابزار