کام‌برداری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از جمله مستحباتی که در
روایات برای
نوزاد تازه متولد شده بیان شده است کا‌م‌برداشتن نوزاد با
آب فرات و
تربت حضرت سیّدالشهداء (علیه‌السّلام) و در صورتی که این دو نباشد با
آب باران و اگر آن هم نباشد با هر آب پاکیزه و یا
خرما و
عسل است.
مستحب است تحنیک (کام‌برداری) نوزاد با آب فرات و
تربت حضرت
سیّدالشهداء (
علیه
السّلام) باشد و در صورتی که این دو نباشد با آب باران و اگر آن هم نباشد با هر آب پاکیزه و یا خرما و عسل.
از
امام باقر (علیه‌السّلام) نقل شده است که فرموده‌اند: کام فرزندانتان را با آب فرات و
تربت امام حسین (
علیه
السّلام) بردارید و اگر به آن‌ها دسترسی نداشتید با آب باران این کار را انجام دهید. «حنَّکوُا اَوْلاٰدَکُمْ بِمٰاءِ الْفُرٰاتِ
وبِتُرْبَةِ قَبرِ الْحُسَیْنِ فَاِنْ لَمْ یَکُنْ فَبِمٰاءِ السَّمٰاءِ».
در روایت دیگری،
امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) می‌فرماید: کام فرزندان خود را با خرما بردارید، همان‌گونه که
پیغمبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) کام
امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) را با خرما برداشتند.
همین مضمون از
امام رضا (علیه‌السّلام) نیز نقل شده است و هم‌چنین فرموده‌اند: اگر به آب فرات دسترسی نداشتید با عسل کام فرزندانتان بردارید.
سیّدالشهداء (
علیه
السّلام) در فرهنگ شیعی از جایگاه خاصی برخوردار است. خداوند به پاس فداکاری امام حسین (
علیه
السّلام) و شهادتش در راه احیای دین آثار ویژه و احکام خاصی در
تربت مقدّس آن حضرت قرار داده است.
تربت خونین
کربلا که در برگیرنده آن پیکر پاک است، الهام بخش
ایثار و
فداکاری و یاد‌آور جانبازی در راه ارزش‌های الهی است. بدان‌جهت
اسلام دستور داده نخستین ماده‌ای که از این جهان خاکی بر حَنَک (سقف دهان) نوزاد گذارده می‌شود، آب فرات و
تربت سیّدالشهداء (
علیه
السّلام) باشد. و نیز به‌همین جهت
سجده بر آن
تربت پاک مستحب است و هم
شفا دهنده بیماری است.
از
امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده که فرموده است: در خاک قبر امام حسین (
علیه
السّلام) شفای هر درد است و این خاک بزرگ‌ترین دارو است؛ «فِی طِینِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ شِفٰاءٌ مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَهَوَ الدَّوٰاءُ الاَکْبَرُ».
هم‌چنین تحنیک نوزاد به آب فرات در زمینه‌سازی مهرورزی او به
اهل‌بیت مؤثر است. بر طبق حدیثی، امام صادق (
علیه
السّلام) فرموده‌اند: گمان ندارم کام کسی با آب فرات برداشته شود و از
شیعه ما نباشد. «مٰا اَظُنُّ اَحَداً یُحَنََّکُ بِمٰاءِ الْفُرٰاتِ اِلاّٰ کٰانَ لَنٰا شِیعَةً».
تحنیک نوزاد با آب باران نیز به این دلیل است که آب مبارکی است، زمین مرده را
احیاء می‌کند و به آن طراوت و شادابی می‌بخشد.
قرآن می‌فرماید: از
آسمان آب پربرکت فرود می‌آوریم و به وسیله آن، باغ‌ها و دانه‌های دروکردنی، می‌رویانیم. «وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّمَاءِ مٰاءً مُبارَکًا فَاَنْبَتْنا بِهِ جَنّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصیدِ
»
گشودن کام نوزاد با خرما و عسل نیز در ایمن‌سازی جسمی و روحی وی اثر غیرقابل انکار دارد.
انصاری، قدرت‌الله، احکام و حقوق کودکان در اسلام، ج۱، ص۲۵۲-۲۵۳، برگرفته از بخش «فصل چهارم حقوق کودک بعد از ولادت»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۸/۲۵.
