چاه متروکه (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
قرآن کریم به
چاههایی متروکه، از اقوام
هلاک شده گذشته، در زمان
بعثت پیامبر -صلی الله علیه وآله- اشاره شده است.
در
سوره حج آیه ۴۵ به چاههایی متروکه، از اقوام
هلاک شده گذشته، در زمان
بعثت پیامبر -صلی الله علیه وآله- وجود داشته است:
فکاین من قریة اهلکنـها و هی ظالمة فهی خاویة علی عروشها و
بئر معطـلة... «و چه بسیار شهرها را که ستمکار بودند هلاکشان کردیم و (اینک) آن (شهرها) سقفهایش فرو ریخته است و (چه بسیار) چاههای متروک و کوشکهای افراشته را.»
" قریة خاویة علی عروشها" عبارت است از قریه‌ای که دیوارهای آن روی سقفهایش ریخته باشد، یعنی به کلی خراب شده باشد. و"
بئر معطلة" یعنی چاهی که دیگر کسی از اهل آبادی کنار آن نمی‌آید تا
آب بردارد، چون کسی در آبادی نمانده. و" قصر مشید" یعنی کاخهایی که با گچ ساخته شده باشد، چون کلمه" شید" به معنای
گچ است.
" فکاین من قریة اهلکناها"- ظاهر سیاق می‌رساند که این جمله بیان باشد برای جمله" فکیف کان نکیر" که در آیه قبلی بود و جمله" و
بئر معطلة و قصر مشید" عطف بر
قریه است. و معنای آن این است که: چه بسیار قریه‌ها که ما اهل آنها را به خاطر اینکه ظالم بودند و در حالی که مشغول ظلم بودند هلاک کردیم در نتیجه آن قریه‌های آباد به صورت خرابه‌هایی در آمد که دیوارها روی سقف‌ها فرو ریخته و چه بسا چاههای
آب که
تعطیل شد چون آیندگان کنار چاه برای برداشتن آب همه هلاک شدند دیگر کسی نیست که از آب آنها بنوشد و چه بسیار قصرهای با
گچ ساخته شده که ساکنانش
هلاک شدند حتی نشانه‌ای از آنها نمانده و صدایی از آنها به گوش نمی‌رسد. و مقصود از اهل چاهها ده نشین‌ها و مقصود از کاخ نشین‌ها شهریها هستند.
چاههای متروکه از اقوام هلاک شده، بستری مناسب برای عبرت گیری هستند:
فکاین من قریة اهلکنـها و هی ظالمة فهی خاویة علی عروشها و
بئر معطـلة... «و چه بسیار شهرها را که ستمکار بودند هلاکشان کردیم و (اینک) آن (شهرها) سقفهایش فرو ریخته است و (چه بسیار) چاههای متروک و کوشکهای افراشته را.»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۰، ص۳۱۰، برگرفته از مقاله «چاه متروکه».
