پیشینه واژه ادبیّات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
واژه «
ادبیات »،پیشینه چندانی ندارد.
واژه «ادبیات»، هم در
زبان عربی و هم در
زبان فارسی ، واژهای تازه ساخت است که پیشینه چندانی ندارد و در متون پیشین فارسی و عربی، نشانی از آن نیست و بیش از صد سال از عمر آن نمیگذرد.
آغاز پیدایی و گسترش این واژه نوساخته به روزگاری بازمیگردد که پیوند فرهنگی میان شرق و غرب کموبیش گسترش یافته، و
فرهنگ غربی همراه با نوشتهها و سرودههای شاعران ونویسندگان آن دیار بهسوی شرق سرازیر شده بود. در آن روزگاران، در
ترکیه عثمانی که حلقه ارتباط و پل پیوند میان شرق و غرب بود، پارهای از نویسندگان آشنا با فرهنگ و نوشتههای غربی که در پی یافتن معادلی برای واژه فرانسوی و پرکاربرد لیتراتور (litrature) بودند، برای این منظور واژه «ادبیات» را بهکار بردند؛ سپس این واژه از آنجا به کشورهای عربی که هنوز زیر نفوذ ترکیه عثمانی بودند نیز به
ایران راه یافت.
ادبیات در ایران مورد اقبال نویسندگان قرار گرفت و به زودی گسترش یافت و جا افتاد و اکنون نیز گسترش روزافزون دارد؛ امّا در کشورهای عربی ازاینروی که این واژه، ساختار عربیِ استوار و شیوایی نداشت، چندان بدان توجّه نشد و واژههای «ادب» و «آداب» جای آن را گرفت. از این جا است که برای مثال، آنچه را ما «تاریخ ادبیات» میگوییم، عربها «تاریخالادب» میگویند یا به جای ترکیبهایی چون «ادبیات غنایی»، «ادبیات معاصر»، «ادبیات تطبیقی»، ترکیبهای «الادب الغنایی»، «الادب المعاصر»، «الادب المقارن» را بهکار میبرند.
دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله«ادبیات قرآن».