ویل (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَيْل (به فتح واو و سکون یاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای وای است.
در معانی عذاب، قبح، تعجب و ... به کار می‌رود.
مشتقات
وَيْل که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
وَیْلَتَنا (به فتح واو و سکون یاء) به معنای وای برما؛
وَیْلَکَ (به فتح واو و سکون یاء) به معنای وای بر تو؛
وَیْلٌ (به فتح واو و سکون یاء) به معنای وای؛
وَیْلَتی (به فتح واو و سکون یاء) به معنای وای بر من به معنای تعجب، قبح و زشتی است.
وَيْل به معنای عذاب و هلاک است.
طبرسی فرموده: ویل لفظی است هر که در مهلکه واقع شود آن را به کار برد و آن در اصل
عذاب و هلاک است.
راغب از
اصمعی نقل کرده ویل به معنی قبح است و گاهی در تحسّر و تاسف به کار رود ولی ویح در ترحم استعمال می‌شود.
جوهری گوید: آن کلمه عذاب است گویند:
ویله- ویلک- ویلی
به مواردی از
وَيْل که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(یا وَیْلَتَنا ما لِهذَا الْکِتابِ لا یُغادِرُ صَغِیرَةً وَ لا کَبِیرَةً اِلَّا اَحْصاها) («اى واى بر ما! اين چه نامه‌اى است كه هيچ عمل كوچك و بزرگى را فرو گذار نمى‌كند مگر اين‌كه آن را احصا كرده است؟!»)
نگارنده گوید: در هر حال کلمه ای است حکایت از بدبختی و عذاب دارد خواه شخص گرفتار خودش بگوید مثل آیه ۴۹
کهف و خواه از دیگری به دیگری باشد
«وای بر تو ایمان بیاور»
(وَیْلٌ یَوْمَئِذٍ لِلْمُکَذِّبِینَ) «وای در آن روز بر تکذیب‌کنندگان»
(قالَتْ یا وَیْلَتی اَ اَلِدُ وَ اَنَا عَجُوزٌ) (گفت: «اى واى بر من! آيا من فرزند مى‌آورم در حالى كه پيرزنم، و اين شوهرم پيرمردى است؟! اين راستى چيز عجيبى است!»)
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ویل»، ج۷، ص۲۵۷.
