• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ویحک (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَيْحَک (به فتح واو و سکون یاء و فتح حا) از واژگان نهج البلاغه کلمه ترحّم و كلمه اظهار درد است.
سه مورد از اين مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



وَيْحَک: کلمه ترحم و کلمه اظهار درد است. به معنای ويل (واى) آيد. «ويحک» يعنى واى بر تو و يا دلم مى‌سوزد براى تو.


یکی از مورد که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۲۰۹

علاء بن زیاد حارثی از برادرش عاصم بن زیاد پیش امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) شکایت کرد که و گفت برادرم عبايى پوشيده و از دنيا كناره گرفته است. امام به او فرمود: «وَیْحَکَ إِنّی لَسْتُ کَأَنْتَ إِنَّ اللَّهَ تَعالَی فَرَضَ عَلَی أَئِمَّهِ الْعَدْلِ أَنْ یُقَدِّروا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَهِ النّاسِ کَیْلا یَتَبَیَّغَ.» «واى بر تو! من مثل تو نيستم (وظيفه من غير از شماست) خداوند بر پيشوايان حق و عدالت واجب شمرده كه بر خود سخت گيرند و همچون طبقه ضعيف مردم باشند، تا ندارى فقیر او را به هيجان نياورد كه سر از فرمان خداوند بر تابد.» (شرح‌های خطبه: )


سه مورد از اين ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۶۷.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۴۲۵.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۸۴۳.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۱۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۱۳.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۳۲۵، خطبه ۲۰۹.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۰۷.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۰.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۱۲۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۲۱.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۳۲.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ویحک»، ج۲، ص۱۱۶۷.    






جعبه ابزار