• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وُرود (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وُرود (به ضم واو و راء) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای اشراف و نيز به معنى دخول است.
از این ماده مواردی متعدد در نهج‌البلاغه آمده است.



وُرود به معنای اشراف و دخول است. راغب می‌گويد: ورود در اصل قصد آب است سپس در غير آن به كار رود.
در اقرب و مصباح گفته: «وَرَدَ البعيرُ و غيرهُ‌ الماءَ وُروداً» يعنى به آب رسيد بى‌آنكه داخل شود و گاهى دخول نيز در آن هست.
در صحاح آمده: «وَرَدَ وُرُوداً: حضر.» بنابراين ورود به معنای اشراف و نيز به معنى دخول است‌.


بعضی از موارد که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - وصیت - نامه ۲۳

امام علی (علیه‌السلام) پس از ضربت خوردن در وصیت خويش چنين فرمود: «وَ اللهِ ما فَجَأَني مِنَ الْمَوْتِ وارِدٌ كَرِهْتُهُ، وَ لا طالِعٌ أَنْكَرْتُهُ، وَ ما كُنْتُ إِلاّ كَقارِب وَرَدَ، وَ طالِب وَجَدَ، (وَ ما عِنْدَ اللهِ خَيْرٌ لِلاَْبْرارِ).» «به خدا قسم با ناگهان مردن چيزى به سر وقت من نيامد كه آنرا نپسندم و نه چيزى پديد گرديد كه آنرا نشناسم، بلكه چون جوينده آب به شب هنگام بودم كه ناگهان به آب رسد و يا مانند طالب چيزى كه به آن رسد و آنچه نزد خداست نیکوکاران را بهتر است.» «قارب» كسى كه در پى آب است، معنى آن در «قرب» گذشت. «قارب ورد» يعنى طالب آبى كه به آب رسيد.

۲.۲ - وِرْد - خطبه ۸۴

حضرت علی (علیه‌السلام) درباره آمدن مرگ فرموده: «فَكَأَنْ قَدْ عَلِقَتْكُمْ مَخالِبُ الْمَنيَّةِ وَ انْقَطَعَتْ مِنْكُمْ عَلائِقُ الاُْمْنِيَّةِ وَ دَهِمَتْكُمْ مُفْظِعاتُ الاُْمورِ، وَ السِّياقَةُ إِلى الْوِرْدِ المَوْرودِ «گويا كه ناخن‌هاى مرگ به شما چسبيده و علقه‌هاى آرزوها از شما قطع شده و گرفتاری‌هاى شديد شما را پوشانيده است همان روز كه همراه هركس گواه و سوق دهنده‌اى است.» ورد (مثل جسر) را عطش، اشراف بر آب خواه داخل بشود يا نه حصّه آب و غيره گفته‌اند، در اينجا مراد مرگ يا محشر است گويا كه كارهاى شديد شما را گرفته و سوق به مرگ يا محشر براى شما رو آورده است.


از این مادّه مواردی متعدد در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۳۰.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۱۶۰.    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۸۶۵.    
۴. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۵، ص۷۴۹.    
۵. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ص۶۵۴.    
۶. جوهری، ابو نصر، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، ج۲، ص۵۴۹.    
۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۶۰۷، نامه۲۳.    
۸. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۲۴.    
۹. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۷۸، نامه۲۳.    
۱۰. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۹۱، نامه۲۳.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۹۶.    
۱۲. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۹۸.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۲۷۶.    
۱۴. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۵۸.    
۱۵. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۴۵.    
۱۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۶۶، خطبه۸۴.    
۱۷. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۱۴۶.    
۱۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۱۶، خطبه ۸۵.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۶۳، خطبه ۸۵.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۸۳.    
۲۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵۸۵.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۴۹۵.    
۲۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۱۱۹.    
۲۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۳۴۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ورد»، ج۲، ص۱۱۳۰.    






جعبه ابزار