• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَلِیٍّ‌ و نَصِیر (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَلِیٍّ‌ و نَصِیر: (مِّن وَلِيٍّ وَ لَا نَصِيرٍ)
وَلِیٍّ‌ و نَصِیر: دو واژه «ولى» و «نصير» كه غالبا در پايان بعضى از آیات به چشم مى‌خورد تفاوت‌هايى با يكديگر دارد.
مرحوم طبرسی در مجمع البیان مى‌گويد: «ولى كسى است كه بدون درخواست به انسان كمک مى‌كند، امّا «نصير» اعم از آن است، گاه با درخواست و گاه بدون درخواست كمک مى‌كند.»
مى‌توان گفت با توجه به مقابله اين دو كلمه، «ولى» اشاره به سرپرستى است كه بدون تقاضا كمک مى‌كند و «نصير» فريادرس و ياورى است كه بعد از تقاضاى كمک به يارى انسان مى‌شتابد.
يا مى‌توان گفت كه «ولى» سرپرستى است براى جلب منفعت و «نصير» براى دفع مضرّت است.
يا اين‌كه «ولى» به كسى گفته مى‌شود كه مستقلا به دفاع برمى‌خيزد و «نصير» كسى است كه در كنار خود انسان قرار مى‌گيرد و او را يارى مى‌دهد.
به عبارتى ديگر: «ولى» تمام كار را بر عهده مى‌گيرد، ولى «نصير» كسى است كه انسان را كمک مى‌دهد تا به مقصود خود برسد.
امّا اين کافران در قیامت نه ولييى دارند و نه نصيرى.



به موردی از کاربرد وَلِیٍّ‌ و نَصِیر در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - وَلِیٍّ‌ و نَصِیر (آیه ۸ سوره شوری)

(وَ لَوْ شَاء اللَّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَ لَكِن يُدْخِلُ مَن يَشَاءُ فِي رَحْمَتِهِ وَ الظَّالِمُونَ مَا لَهُم مِّن وَلِيٍّ وَ لَا نَصِيرٍ)
(و اگر خدا مى‌خواست همه آن‌ها را به اجبار امّت واحدى قرار مى‌داد، ولى هدایت اجبارى سودى ندارد؛ امّا خداوند هر كس را بخواهد در رحمتش وارد مى‌كند و براى ستمكاران، سرپرست و ياورى نيست.)

۱.۲ - وَلِیٍّ‌ و نَصِیر در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه لكن به اصطلاح استدراک است، مى‌خواهد بفرمايد ممكن نيست تمامى بشر امتى واحده باشند، به اين بيان كه سنت خدای تعالی بر اين جارى شده كه مردم يكسان نباشند و نخواسته كه يكسان و يک جور باشند و دليل بر اين‌كه مى‌خواهد بفرمايد سنت هميشگى خدا چنين است، جمله‌ (يُدْخِلُ مَنْ يَشاءُ) است كه چون با صيغه مضارع آمده بر استمرار دلالت دارد و مى‌فهماند كه خدا همواره چنين است، نه براى يک‌بار و دوبار و گر نه مى‌فرمود: و لكن أدخل من يشاء و يا عبارتى نظير آن. در اين آيه شريفه بين من يشاء و الظالمون مقابله افتاده و اين خود مى‌فهماند كه مراد از من يشاء غير ظالمين است، در نتيجه معنا چنين مى‌شود: خدا غير ظالمين را داخل رحمت خود مى‌كند و اما ظالمين يار و مددكارى ندارند.

۱. شوری/سوره۴۲، آیه۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، دار القلم، ص۸۸۵.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، دار القلم، ص۸۰۸.    
۴. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ص۴۵۵.    
۵. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۴۹۴.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۹۹.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۴.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۱۶، ص۲۴۰.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۲۰، ص۴۴۴.    
۱۰. شوری/سوره۴۲، آیه۸.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۴۸۳.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۲۳.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۱۹.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۹۹.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۴.    



• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «وَلِیٍّ‌ و نَصِیر»، ج۴، ص۷۳۹.


رده‌های این صفحه : لغات سوره شوری | لغات قرآن




جعبه ابزار