• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَسْط (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَسْط (به فتح واو و سکون سین) از واژگان نهج‌البلاغه به معنای بین و در میان واقع شدن (ظرف) است و وَسَط (به فتح واو و سین) اسم است به معنای معتدل و میانه. چند مورد از این مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



وَسْطبه معنای قرار دادن زیر سر انسان است.همچنین به معنی «بین» آید: «جلست‌ وَسْطَ القوم» در میان آنها نشستم.


بعضی از مواردی که در نهج‌البلاغه استفاده شدند به شرح ذیل می‌باشند.

۲.۱ - حکمت ۱۰۹

درباره اهل بیت (علیهم‌السلام) فرموده است: «نَحْنُ الُّنمْرُقَةُ الْوُسْطَى، بِها يَلْحَقُ التّالي، وَإِلَيْها يَرْجِعُ الْغالي.» «ما و ساده و تکیه‌گاه حدّ وسط هستیم که عقب مانده به آن می‌رسد، و متجاوز به آن برمی‌گردد.» (شرح‌های حکمت: )

۲.۲ - خطبه ۱۲۷

به خوارج فرمود: «خَيْرُ النّاسِ في حالاً الَّنمَطُ الاَْوْسَطُ فَالْزَموهُ.» «بهترين مردم درباره من گروه متوسطند، به آن‌ها ملازم شويد.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۳ - خطبه ۱۳۹

در صفت متقيان فرموده: «وَإِذا مَرّوا بِآيَة فيهَا تَخْويفٌ أَصْغَوْا إِلَيْها مَسامِعَ قُلوبِهِمْ وَ ظَنّوا أَنَّ زَفیرَ جَهَنَّمَ وَ شَهیقَهَا فی أُصولِ آذانِهِمْ فَهُمْ حانُونَ عَلَی أَوْساطِهِمْ.»«هر گاه به آيه‌اى برخورد كنند كه در آن بيم باشد، گوش‌هاى دل خويشتن را براى شنيدن آن باز مى‌كنند و صداى ناله و به هم خوردن زبانه‌هاى آتش جهنّم با آن وضع مهيبش در درون گوششان طنين انداز است؛ آن‌ها در پيشگاه خدا به رکوع مى‌روند.» (شرح های خطبه:)


چند مورد از این مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۳۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۶۹.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۲۷۸.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۷۶۵.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۹۶.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۷۶.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸۸، حکمت ۱۰۹.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵۹.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۰۱.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۰۳.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۶۵۱.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۱۶۶.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۲۷۳.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۷.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۱.    
۱۶. صالح، صبحی نهج البلاغه، ص۱۸۴، خطبه ۱۲۷.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۵.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۳.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۴۶.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۵، ص۳۳۰.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۰۰.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۱۲.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۴۷۹.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۸۶.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۰۴، خطبه ۱۹۳.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۷۳.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۴۸.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۵۲.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۶۰۴.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۲۶.    
۳۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۳۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وسط»، ج۲، ص۱۱۳۴.    






جعبه ابزار