وَزَنوهُم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَزَنوهُم:(وزَنوهُمْ يُخْسِرونَ) «وَزَنوهُم» از مادۀ «
وزن» به معنى «سنجيدن» و نيز «
ثقل و سنگينى» و كشيدن با ترازوست، جملۀ «وزنوهم» يعنى وزن كردند و كالا را براى آنان با ترازو كشيدند.
در آيۀ ۸
سوره اعراف مى‌خوانيم:
(وَ اَلْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ اَلْحَقُّ) «و وزن كردن (اعمال) در آن روز حق است.»
كه البته وزن و ترازو در آن جهان همانند وزن و ترازو در اين جهان نيست، همان‌طور كه در اين جهان ترازوها دگرگون شده‌اند و حتى لفظ
میزان به وسايل ديگر سنجش نيز اطلاق مى‌شود (مانند ميزان الحرارة)، بنابراين اعمال
انسان در روز رستاخيز با وسيلۀ خاصى سنجيده مى‌شود، نه با ترازوهايى مانند ترازوهاى
دنیا، چه‌بسا آن
وسیله وجود انبياء و امامان و افراد صالح بوده باشد، چنان‌كه در روايتى مى‌خوانيم:
«ميزان سنجش در آن روز پيامبران و اوصياى آن‌ها هستند و از مردم كسانى مى‌باشند كه بدون حساب وارد
بهشت مى‌شوند.
به موردی از کاربرد «وَزَنوهُم» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ إِذا كالوهُمْ أَو وَّزَنُوهُمْ يُخْسِرونَ) «ولى هنگامى كه براى ديگران پيمانه يا وزن مى‌كنند، كم مى‌گذارند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
معناى آيه اين است كه وقتى از مردم، كالايى مى‌گيرند
حق خود را به تمام و
کمال دريافت مى‌كنند، ولى وقتى مى‌خواهند كالايى به مردم بدهند به
کیل يا
وزن ناقص مى‌دهند، و مردم را به
خسران و
ضرر مى‌اندازند.
پس مضمون مجموع دو آيه يک مذمت است، و آن اين است كه
مطففین حق را براى خود رعايت مى‌كنند، ولى براى ديگران رعايت نمى‌كنند.
و به عبارتى ديگر حق را براى ديگران آن طور كه براى خود رعايت مى‌كنند رعايت نمى‌نمايند، و اين خود باعث تباهى اجتماع انسانى است كه اساس آن بر تعادل حقوق متقابل است، و اگر اين تعادل از بين برود و فاسد شود همه چيز فاسد مى‌شود.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «وزنوهم»، ج۴، ص ۶۵۸.
