وَ لیَتَلَطَّف (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَ لیَتَلَطَّف:(فَلْيَأْتِكُم بِرِزْقٍ مِّنْهُ وَ لْيَتَلَطَّفْ) «وَ لیَتَلَطَّف» از مادّه
تَلَطُّف: به معنای اعمال رفق و مدارا است.
جمله «و
ليتلطف» كه
طبق مشهور درست نقطه
وسط قرآن مجید از نظر شماره كلمات است خود داراى
لطف خاص و معنى بسيار
لطيفى است.
زيرا از ماده «
لطف و
لطافت» گرفته شده كه در اين‌جا به معنى دقت و ظرافت به خرج دادن است، يعنى مامور تهيه غذا آن چنان برود و بازگردد كه هيچ‌كس از ماجراى آن‌ها آگاه نشود.
بعضى از مفسران گفته‌اند منظور
لطافت در خريدن
غذا است به گونه‌اى كه در معامله سخت‌گيرى نكند، و
نزاع و جنجالى به راه نيندازد، و
جنس بهترين را انتخاب كند.
و اين خود
لطفى است كه جمله وسط قرآن را
لطف و
تلطف تشكيل مى‌دهد.
به موردی از کاربرد «وَ
لیَتَلَطَّف» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ كَذَلِكَ بَعَثْناهُمْ لِيَتَساءلوا بَيْنَهُمْ قالَ قائِلٌ مِّنْهُمْ كَمْ لَبِثْتُمْ قالوا لَبِثْنا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قالوا رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِما لَبِثْتُمْ فابْعَثوا أَحَدَكُم بِوَرِقِكُمْ هَذِهِ إِلَى الْمَدينَةِ فَلْيَنظُرْ أَيُّها أَزْكَى طَعامًا فَلْيَأْتِكُم بِرِزْقٍ مِّنْهُ وَ لْيَتَلَطَّفْ وَ لا يُشْعِرَنَّ بِكُمْ أَحَدًا) «اين‌گونه آن‌ها را از
خواب برانگيختيم تا از يک‌ديگر
سؤال كنند؛ يكى از آن‌ها گفت: چه مدّت در خواب بوده‌ايد؟ گفتند: يک روز، يا بخشى از يک روز. و چون نتوانستند مدّت خوابشان را دقيقاً بدانند گفتند: پروردگارتان از مدّت خوابتان آگاه‌تر است. اكنون يک نفر از خودتان را با اين سكّه‌اى كه داريد به
شهر بفرستيد، پس بنگرد كدام يک از آن‌ها غذاى پاكيزه‌ترى دارند، و مقدارى از آن را براى روزى شما بياورد. امّا بايد مراقب باشيد، و هيچ‌كس را از
وضع شما باخبر نسازد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ لْيَتَلَطَّفْ وَ لا يُشْعِرَنَّ بِكُمْ أَحَداً) تلطف به معناى اعمال
لطف و
رفق و اظهار مدارات است.
پس اين‌كه فرمود:
(وَ لا يُشْعِرَنَّ بِكُمْ أَحَداً) عطفى است تفسيرى، كه مى‌خواهد همان جمله قبلى را معنا كند.
و مقصود از اين كلام به طورى كه از سياق برمى‌آيد اين است كه بايد اين شخص كه مى‌فرستيد در اعمال نازک كارى و
لطف با اهل شهر در رفتن و برگشتن و معامله كردن خيلى سعى كند، تا مبادا خصومتى يا نزاعى واقع شود كه نتيجه‌اش اين شود كه مردم از راز و حال ما سردرآورند.
بعضى ديگر اين‌طور معنا كرده‌اند كه در معامله بسيار نازک كارى به
خرج دهد.
ولى كلام مطلق است و قيدى براى خصوص معامله در آن نيست.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «و لیتلطف»، ج۴، ص ۱۷۵.
