ولوج (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وُلوج (به ضم واو و لام) از
واژگان قرآن کریم به معنای
دخول است. این واژه دارای مشتقاتی است که در آیات
قرآن به کار رفته است؛ مانند:
وَلیج (به فتح واو و کسر لام) و
وَلیجَة (به فتح واو و کسر لام و فتح جیم) به معنای داخل شونده.
وُلوج به معنای دخول است. «وَلَجَ الشّی‌ء فی غیره: دخل.»
(وَ لا یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّی یَلِجَ الْجَمَلُ فِی سَمِّ الْخِیاطِ) «داخل
بهشت نمی‌شوند تا ریسمان ضخیم وارد سوراخ سوزن شود.»
راغب ولج را دخول در جای تنگ گفته است.
ظاهرا آن فقط دخول سوزن در چیزی نیست که با فشار و جا باز کردن باشد زیرا در
نهج البلاغه نامه ۲۴ آمده:
«لِیُولِجَهُ بِهِ الْجَنَّةَ» و نیز در
حکمت ۲۸۷ آمده:
«وَ بَحْرٌ عَمِیقٌ فَلَا تَلِجُوهُ» اوّلی دخول معمولی و دوّمی بطور جا باز کردن است.
(یَعْلَمُ ما یَلِجُ فِی الْاَرْضِ وَ ما یَخْرُجُ مِنْها) «می‌داند آنچه را که- از تخم، آب،
انسان، اشعه و غیره- داخل زمین می‌شود و آنچه از زمین خارج می‌گردد.»
(تُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ وَ تُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ) «
شب را به روز و روز را به شب داخل می‌کنی.»
گفته‌اند مراد کوتاه و بلند شدن شبها و روزهاست. مثلا در بهار که روزها بلند می‌شود قسمتی از روز وارد شب می‌شود. بنظر نگارنده مراد داخل شدن شب به جای روز و روز بجای شب است.
وَلیج (به فتح واو و کسر لام) و
وَلیجَة (به فتح واو و کسر لام و فتح جیم) به معنای داخل شونده است. مراد از آن کسی است که از خود
انسان نیست ولی آن را محرم اسرار خویش قرار داده است گویند: «فلان وَلِیجَةٌ فی القوم» و این در صورتی است که از قوم نیست بلکه لاحق شده است.
(وَ لَمْ یَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لا رَسُولِهِ وَ لَا الْمُؤْمِنِینَ وَلِیجَةً) «جز خدا و رسول و مؤمنان محرم اسرار و مشاوری نگرفتند.»
قرآن با صدای بلند می‌گوید: غیر مسلمان نباید محرم اسرار و مستشار مسلمانان باشد و در آیه دیگر آمده:
(لا تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِکُمْ لا یَاْلُونَکُمْ خَبالًا) (اى كسانى كه
ایمان آورده‌ايد! محرم اسرارى از غير خود، انتخاب نكنيد! آنها از هر گونه شرّ و فسادى در باره شما، كوتاهى نمى‌كنند.)
یکی از بدبختی‌های جامعه مسلمین آنست که زعمای آنها هر یک آلت دست یکی از دول مقتدر و نامسلمان روی زمین شده و تمام کارها را برای و صلاحدید و مشورت آنان انجام می‌دهند.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ولج»، ج۷، ص۲۴۲.
