وقر (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَقْر (به فتح واو و سکون قاف) از
واژگان قرآن کریم به معنای ثقل سامعه (سنگینی قوه شنوایی) است. این واژه دارای مشتقاتی است که در آیات
قرآن به کار رفته است؛ مانند:
وِقْر (به کسر واو و سکون قاف) به معنای بار سنگین یا مطلق بار و
وَقار (به فتح واو و قاف) به معنای عظمت.
وَقْر (بر وزن فلس) به معنای ثقل سامعه است.
(وَ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ فِی آذانِهِمْ وَقْرٌ وَ هُوَ عَلَیْهِمْ عَمًی) «آنان که
ایمان نمی‌آورند در گوشهایشان سنگینی هست- گوش بدهکار ندارند-
قرآن بر آنها سبب کوری دل است.» مراد از
وقر ثقل معنوی است.
وِقْر (بر وزن جسر) به معنای بار سنگین یا مطلق بار است. در
صحاح مطلق بار گفته شده است.
و در
قاموس هر دو را آورده البتّه به تردید.
جوهری گوید:
وقر اغلب در باره
استر و
الاغ و
وسق در باره
شتر بکار می‌رود.
(وَ الذَّارِیاتِ ذَرْواً) (
سوگند به بادهايى كه (ابرها را) به حركت درمى‌آورند.)
(فَالْحامِلاتِ وِقْراً) (سوگند به آن ابرها كه بار سنگينى (از
باران را) با خود حمل مى‌كنند.)
مراد از حاملات ابرهاست و
وقر بار سنگین آنهاست.
وَقار (به فتح واو و قاف) به معنای عظمت است.
وقار اسم است از
توقیر به معنای تعظیم و آن در اصل به معنای ثبوت است.
(ما لَکُمْ لا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقاراً) «چه شده به
خدا عظمت قائل نیستید عظمتی که به
بندگی او وا دارد.» «
وَقاراً» مفعول «تَرْجُونَ» است عدم رجاء در جای نفی است.
(وَ قَدْ خَلَقَکُمْ اَطْواراً) «حال آنکه شما را طور طور آفریده است از خاک، از
نطفه، از
علقه، از
مضغه آیا این طور آفریدن دلیل عظمت خدا نیست که او را
عبادت کنید؟»
(لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُعَزِّرُوهُ وَ تُوَقِّرُوهُ وَ تُسَبِّحُوهُ) «تا به خدا و رسولش
ایمان بیآورید و او را یاری و تعظیم و
تسبیح کنید.»
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وقر»، ج۷، ص۲۳۴.
