وقت سحر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
به
زمان قبل از
سپیده دم سَحَر گفته می‌شود و از
احکام مرتبط با این عنوان در بابهای
صلات،
صوم و
حج سخن گفته‌اند.
پایان سحر معلوم است؛ زیرا به
طلوع فجر صادق متصل است و با طلوع آن، سحر پایان می‌یابد؛ لیکن در
آغاز آن
ابهام وجود دارد. برخی، مدت سحر را از آغاز تا پایان، یک ششم پایانی
شب ذکر کرده‌اند.
سحر به آخر
شب، نزدیک طلوع فجر و پیش از طلوع فجر نیز تعریف شده است. برخی آن را به یک سوم پایانی
شب تعریف کرده و روایاتی را بر آن شاهد آورده‌اند.
بهترین زمان برای
دعا وقت سحر و دعا کردن در این وقت
مستحب است.
در حدیثی از
امام باقر علیه‌السّلام آمده است: «بر شما باد به دعا کردن هنگام سحر تا طلوع
خورشید. این زمان ساعتی است که درهای
آسمان گشوده، روزیها تقسیم و حاجتهای بزرگ برآورده می‌شود».
طلب
آمرزش از
خداوند متعال در وقت سحر، مستحب مؤکد
و در
قرآن کریم از ویژگیهای پرهیزکاران شمرده شده است.
با
فضیلت‌ترین زمان خواندن
نماز شب، وقت سحر، بویژه نزدیک طلوع فجر است.
مسواک زدن هنگام سحر برای کسی که جهت گزاردن
نماز از خواب برمی‌خیزد مستحب است.
سحری خوردن هنگام سحر برای کسی که می‌خواهد
روزه بگیرد، بویژه در
ماه رمضان مستحب است.
تکرار
تلبیه بویژه هنگام سحر بر
محرم مستحب است.
سحر تمام ثلث آخر
شب است.
وقت صلاة اللیل نصفها الی الفجر الصادق، و السحر
افضل من غیره، و الثلث الاخیر من اللیل کلّه سحر، و
افضله القریب من الفجر، و
افضل منه التفریق کما کان یصنعه النبیّ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و سلم.
وقت
نافله شب از نصف
شب تا سپیده صادق است و
سحر افضل از بقیه است و سحر تمام ثلث آخر
شب است و
بافضیلت‌ترین قسمت آن، زمانی است که نزدیک به سپیده صادق باشد و
افضل از آن، آن است که (یازده رکعت بر تمام وقت نافله
شب) پخش شود، چنان که روش
پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) چنین بود.
- اگر شخصی بداند که اگر در سحر غذا نخورد، روزه گرفتن برای او مضر خواهد بود، اگر سهواً در سحر
بیدار نشد و سحری نخورد برای او «گرفتن روزه واجب است ولی در اثنای روز اگر خوف مرض پیش آمد و یا آنکه ادامه روزه حرجی شد
افطار بنماید.»
و اگر کسی قصد داشته باشد سحر بلند شود و روزه قضا بگیرد، ولی خوابش بگیرد و بلند نشود «
کفاره ندارد مگر اینکه به قصد روزه قضا تا بعد از ظهر
امساک کند و بعد از ظهر افطار نماید.»
و امّا المحظور... و صوم الوصال، و الاقوی کونه اعمّ من نیّة صوم یوم و لیلة الی السحر و یومین مع لیلة، و لا باس بتاخیر الافطار الی السَّحَر و الی اللیلة الثانیة مع عدم النیّة بعنوان الصوم؛ و ان کان الاحوط اجتنابه. کما انّ الاحوط ترک الزوجة الصوم تطوّعاً بدون اذن الزوج، بل لا تترک الاحتیاط مع المزاحمة لحقّه، بل مع نهیه مطلقاً.
(روزه‌های
حرام عبارت است از: ). .. و
روزه وصال (متصل)، و بنابر اقوی روزه وصال اعم است از اینکه یک روز و
شب را تا سحر، نیّت کرده روزه بگیرد یا دو روز و یک
شب را، ولی اگر افطارش را تا سحر یا تا
شب بعد بدون نیّت روزه تاخیر‌اندازد مانعی ندارد، اگر چه احتیاط (مستحب) ترک آن است.
مستحبات احرام چند چیز است: ... ۷- آنکه
تلبیه‌ها را در حال احرام تکرار کند خصوصاً در موارد آینده: ... ز) اوقات سحر.
•
فرهنگ فقه مطابق با مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۴، ص۴۱۰. •
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
