وقایع کربلا در شرح الاخبار فی فضائل الائمة الاطهار
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از دیگر
شیعیان که در این
قرن، روایات مربوط به مقتل
امام حسین (علیه‌السّلام) را نقل کردهاند، قاضی نعمان بن محمد تمیمی مغربی است. وی در کتاب خود با عنوان شرح الاخبار فی فضائل الائمة الاطهار بیش از ۵۰ روایت درباره شهادت امام حسین (علیه‌السّلام) و گزارش حادثه
عاشورا و وقایع پس از آن نقل کرده است.
مؤلف، دارای پیشینه غیر شیعی و از پیروان
مذهب مالکی (و به قولی
حنفی)
بوده و سپس به
تشیع گراییده است؛ ولی در اینکه وی شیعه امامی بوده یا اسماعیلی، میان شرح حال نویسان، اتفاق نظر نیست. بسیاری از عالمان شیعی و برخی از شرح حال نویسان غیر شیعی، او را
شیعه امامی دانسته‌اند، که برای تقیه از دولت فاطمی، این امر را در نوشته‌هایش بروز نمی‌داده و به همین دلیل از امامان پس از
امام صادق (علیه‌السّلام) با کنیه‌های مشترک یاد کرده است.
اما باید توجه داشت که او در نوشته‌هایش ضمن شرح اخبار، تصریح کرده که اسماعیلی است و حتی گاهی ردیه‌هایی بر
امامیه نوشته است.
وی ابتدا روایاتی را نقل کرده که مربوط به اصل شهادت
امام حسین (علیه‌السّلام) و اخبار
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و
امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) که از این امر است. سپس به بیان سیر حرکت حضرت از
مدینه تا
کربلا، شهادت
مسلم در
کوفه، مواجهه و شهادت حضرت و وقایع پس از آن، همچون
اسارت اهل بیت (علیه‌السّلام) و مجلس
ابن زیاد و یزید پرداخته است. او درباره اینکه آیا
علی اکبر،
امام سجاد (علیه‌السّلام) بوده یا خیر، دو قول، نقل کرده و نیز در اینکه تعداد اصحاب امام (علیه‌السّلام)، ۷۲ نفر بوده یا کمتر، دو احتمال مطرح کرده است. بنا به نقل وی، قاتل امام (علیه‌السّلام)، سنان بن انس نخعی، و قاطع راس حضرت، خولی بوده است. معرفی اسامی شهدای اهل بیت امام، از بخش‌های دیگر گزارش‌های او در مقتل است. نقلیات وی معمولا مسند است؛ اما به این صورت که بخشی از سند را نقل، و بقیه را به استناد راوی وا می‌گذارد.
پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۸۰_۸۱.
