وظایف ما در عصر غیبت (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«وظایف ما در عصر غیبت» اثر
فارسی علی اصغر رضوانی، از مجموعه کتاب‌های «سلسله مباحث
مهدویت» بوده که به بررسی وظایف منتظران
حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف در
دوران غیبت ایشان پرداخته است.
احتیاجی که مؤلف در آشنایی مردم نسبت به وظایف خویش در قبال
امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف احساس کرده است، انگیزه تالیف وی می‌باشد.
کتاب با مقدمه مؤلف در تذکر این نکته که یکی از محورهای مهم بحث از
مهدویت، سخن از تکالیف
مسلمانان در
عصر غیبت است، آغاز شده و مطالب در چهار بخش، ارائه گردیده است.
در اثبات مباحث مطرح شده، از
آیات و
روایات استفاده شده است.
بررسی
احادیث جعلی پیرامون
حضرت مهدی علیه‌السّلام، مشخصات ظاهری ایشان، ضرورت
انتظار و حقیقت آن، از جمله مطالب خواندنی کتاب است.
نویسنده معتقد است که اعتقاد ما به زنده بودن امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف، وظایف و تکالیفی را بر ما واجب می‌کند و مقصود از آداب و تکالیف، اعتقاد و کارهایی است که هر
مسلمان و خصوصا
شیعیان امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف باید به آن‌ها ملتزم باشد.
در بخش اول، به برخی از این تکالیف اشاره شده که با استفاده از روایات، مختصرا توضیح داده شده‌اند؛ از جمله:
۱-
ایمان به حتمی بودن ظهور
۲- تمسک به
دین حق در
فتنه‌ها ۳- ترویج معارف و علوم
اهل بیت علیه‌السّلام
۴-
دعا برای تعجیل در
فرج و...
مؤلف معتقد است، شک و تردید در
جامعه در صورتی که پاسخ داده نشود، می‌تواند ایمان مردم را نسبت به
امامت و
ولایت متزلزل سازد و لذا مقابله با شبهات و تشکیکاتی که به مقتضای [[|غیبت حضرت امام زمان]] عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف پدید آمده را، از وظایف
علما و دانشمندان در این عصر دانسته است.
وی بر این نکته تاکید دارد که گر چه
اهل سنت اعتقاد به
ولادت حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و زنده بودن ایشان در این عصر ندارند؛ ولی در عین حال، در مصادر حدیثی معتبر آنان، از وظایف و تکالیف
مسلمانان قبل از ظهور، سخن به میان آمده است.
از جمله احادیثی که
فریقین آن را نقل کرده‌اند، حدیث ضرورت و لزوم
معرفت امام است که طبق آن، هر کس امام زمان خویش را نشناسد، به
مرگ جاهلی مرده است.
حال سؤال این است که مقصود از
معرفت امام زمان چیست؟ مراد از امام زمان کیست؟ معنای مرگ جاهلی کدام است؟ این‌ها سؤال‌هایی است که در دوم، مورد بررسی قرار گرفته است.
در این که مراد از مرگ جاهلی چیست، مؤلف دو احتمال را مطرح کرده است:
۱- منظور
مرگ در
عصر جاهلیت باشد.
۲- مراد مرگی باشد که توام با
جهل و نادانی باشد.
او معتقد است، با تامل در مضمون این گونه روایات، می‌توان به این نکته پی برد که مقصود از امامی که معرفتش
واجب است، همان امام معصومی است که زمین هیچ گاه از وجود او خالی نخواهد بود. وی این مطلب را از دو طریق اثبات کرده است:
۱-
قرینه داخلی:
حکم به مرگ جاهلی، تعبیری است که با
کفر سازگاری دارد و برای موضوعی است که با آن تناسب داشته باشد و تناسب این حکم، با معرفت امام معصومی است که
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از جانب
خدا معرفی کرده است.
۲-
قراین خارجی:
آیه اولی الامر،
احادیث دوازده خلیفه و تبیین
اهل بیت.
آنچه با مراجعه به کتب لغوی معلوم می‌شود، این است که انتظار، یک حالت روانی به همراه درنگ و انتظار است. مؤلف معتقد است از این معنا، می‌توان دو نوع برداشت کرد:
۱- این که این حالت روانی و چشم به راهی، انسان را به
عزلت و
اعتزال بکشاند و به امید آینده مطلوب فقط انتظار بکشد.
۲- این که چشم به راهی و انتظار، باعث حرکت، پویایی و اقدام وسیع تر گردد.
سوم،
فلسفه انتظار را مطرح و با مراجعه با منابع دینی، بررسی کرده است که کدام یک از دو برداشت فوق، صحیح و مقصود رهبران الهی است.
صبر، یاد
منجی، اصلاح، ایجاد روحیه
امید،
بصیرت به
دین، دعوت به
حماسه، عاملی برای حفظ دین، زمینه سازی برای ظهور و تنبهی بر
معاد؛ از جمله ره آوردهای انتظار هستند که مؤلف هر یک را مختصرا توضیح داده است.
در چهارم، حسب و
نسب حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف بررسی شده است.
نویسنده، روایات موجود در مورد حکم نام بردن اسم شریف حضرت علیه‌السّلام را به چهار دسته زیر تقسیم کرده و هر یک را توضیح داده است:
۱- روایاتی که به طور مطلق از ذکر نام حضرت
نهی کرده است.
۲- روایاتی که از ذکر نام تا زمان ظهور نهی کرده است.
۳- احادیثی که علت نهی را
خوف و تقیه دانسته است.
۴- روایاتی که در آن‌ها، به اسم حضرت علیه‌السّلام تصریح شده است.
شیعه امامیه به تبع
اهل بیت علیه‌السّلام و نیز جماعتی از
اهل سنت، معتقدند که
مهدی این امت، از اولاد
امام حسین علیه‌السّلام است. نویسنده در پایان، به ادله‌ای که برای اثبات این مدعا اقامه شده، اشاره کرده و یکایک آن‌ها را مورد بررسی قرار داده است؛ از جمله: تصریح پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، گواهی اهل بیت علیه‌السّلام،
تاریخ و
علمای اهل سنت.
فهرست مطالب در ابتدای کتاب آمده است.
پاورقی‌ها به ذکر منابع اختصاص دارد.
نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
