وطؤ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَطْؤ (به فتح واو و سکون طاء) از
واژگان نهج‌البلاغه به معنای زیر پا گذاشتن و قدم نهادن است. از این مادّه مواردی در
نهج‌البلاغه آمده است.
وَطْؤبه معنای زیر پا گذاشتن و قدم نهادن است.
مواردی که در
نهج‌البلاغه استفاده شده‌اند به شرح ذیل می‌باشند.
درباره
دنیا فرموده:
«مَنْ وَطِىءَ دَحْضَكِ زَلِقَ وَ مَنْ رَكِبَ لُجَجَكِ غَرِقَ، وَ مَنِ ازْوَرَّ عَنْ حَبائِلِكِ وُفِّقَ» «كسى كه در لغزشگاه‌هاى تو قدم گذارد، سقوط مى‌كند هر كس به درياهاى تو رفت غرق گرديد و هر كس از بندهايت دور شد موفّق گشت.»
(شرح‌های نامه:
)
درباره
بیعت خويش فرموده:
«فَما راعَني إِلاّ وَ اَلنّاسُ إِلَيَّ كَعُرْفِ اَلضَّبُعِ إِلَيَّ يَنْثالونَ عَلَيَّ مِنْ كُلِّ جانِبٍ حَتَّى لَقَدْ وُطِئَ اَلْحَسَنانِ وَ شُقَّ عِطْفايَ مُجْتَمِعينَ حَوْلي كَرَبيضَةِ اَلْغَنَمِ.»«مرا به وحشت نیانداخت مگر آنکه دیدم مردم مانند موهای گردن کفتار و با کثرت فزون از حدّ به من روی آوردند از هر طرف ازدحام کرده و پی در پی آمدند تا جایی که حسن و حسین به زمین افتادند، و دو طرف ردای من پاره گردید، گرد آمده بودند در اطراف من مانند گلّه گوسفند در خوابگاهش.»
(شرح‌های خطبه:
)
در تشويق به
جنگ فرموده:
«لا تَشْتَدَّنَّ عَلَيْكُمْ فَرَّةٌ بَعْدَها كَرَّةٌ، وَلا جَوْلَةٌ بَعْدَها حَمْلَةٌ، وَأَعْطوا السُّيوفَ حُقُوقَها، وَوَطِّئوا لِلْجُنوبِ مَصارِعَها، وَاذْمُروا أَنْفُسَكُمْ عَلَى الطَّعْنِ الْدَّعْسيّ، وَالضَّرْبِ الطِّلَحْفيِّ، وَأَميتوا الاَْصْواتَ، فإِنَّهُ أَطْردُ لِلْفَشَلِ.»«از عقب‌نشينى‌هايى كه مقدّمه حمله تازه است و از جولانى كه حمله به پشتِ
سر دارد ناراحت مشويد!
حقّ شمشيرها را ادا كنيد و جاى در غلطيدن
دشمن را مهيّا سازيد، خود را براى زدن سخت‌ترين نيزه و محكم‌ترين ضربه
شمشیر (بر
پيكر دشمن خونخوار) به هيجان آوريد. صداى خود را در سينه‌ها خفه كنيد كه اين در بيرون راندن سستى، نقش مهمّى دارد.»
(شرح‌های خطبه:
)
از این مادّه مواردی در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وطؤ»، ج۲، ص۱۱۴۳.
