• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وصی (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَصی (به فتح واو و کسر صاد) از واژگان قرآن کریم به معنای متصل شدن و متصل کردن است.
مشتقات وَصی که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
وَصَّی‌ (به فتح واو و تشدید صاد) به معنای توصیه کرد؛
اَوْصانِی‌ (به فتح همزه و سکون واو) به معنای مرا امر کرد، به من دستور داد؛
الْوَصِیَّةُ (به فتح واو و کسر صاد) به معنای وصیت کند؛
تَوْصِیَةً (به فتح تاء، سکون واو و کسر صاد) به معنای وصیت و سفارش کند؛
تَواصَوْا (به فتح تاء و فتح صاد) به معنای یکدیگر را سفارش کردند، است.




وَصی به معنای متصل شدن و متصل کردن است.
ایصاء و توصیه به معنای سفارش و دستور است.
وصیت اسم است از ایصاء و گاهی به چیز وصیّت شده اطلاق می‌شود.
به قولی وصیّت را از آن وصیّت گویند که موصی کارش را به کارهای وصیّ متصل می‌کند و به قولی کارهای قبل از مرگ را به کارهای بعد از مرگ متصل می‌کند ولی این راجع به وصیّت میت است و گرنه طبرسی فرموده: وصی، ایصاء، امر و عهد همه به یک معنی‌اند.
مُواصاة (به ضم میم، فتح واو و صاد) به معنای وصیت کردن به همدیگر است.


به مواردی از وَصی که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - وَصَّی‌ (آیه ۱۳۲ سوره بقره)

(وَ وَصَّی‌ بِها اِبْراهِیمُ بَنِیهِ وَ یَعْقُوبُ‌)
«توصیه کرد آن دین و کلمه توحید را ابراهیم و یعقوب به فرزندانش.»


۲.۲ - اَوْصانِی‌ (آیه ۳۱ سوره مریم)

(وَ اَوْصانِی‌ بِالصَّلاةِ وَ الزَّکاةِ ما دُمْتُ حَیًّا)
«مرا تا زنده‌ام به نماز و زکات امر کرد.»


۲.۳ - الْوَصِیَّةُ (آیه ۱۸۰ سوره بقره)

(کُتِبَ عَلَیْکُمْ اِذا حَضَرَ اَحَدَکُمُ‌ الْمَوْتُ اِنْ تَرَکَ خَیْراً الْوَصِیَّةُ لِلْوالِدَیْنِ وَ الْاَقْرَبِینَ‌)
(بر شما نوشته شده: «هنگامی که یکی از شما را مرگ فرا رسد، اگر چیز خوبی (مالی) از خود به جای گذارده، برای پدر و مادر و نزدیکان، به طور شایسته وصیت کند!)
مراد از وصیّت همان وصیّت معمولی است و ظهور آیه در وجوب وصیّت است ولی با ادلّه قطعی ثابت شد که وصیت در این گونه موارد مستحب است نه واجب.


۲.۴ - تَوْصِیَةً (آیه ۵۰ سوره یس)

(فَلا یَسْتَطِیعُونَ‌ تَوْصِیَةً وَ لا اِلی‌ اَهْلِهِمْ یَرْجِعُونَ‌)
((چنان غافلگير مى‌شوند كه حتّى) نمى‌توانند وصيّتى كنند يا به سوى خانواده خود بازگردند!)
توصیه به معنای سفارش و وصیّت است.


۲.۵ - تَواصَوْا (آیه ۱۰۳ سوره عصر)

(اِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ)
«مگر آنان که ایمان آورده و اعمال نیکو انجام داده و یکدیگر را امر به حق و امر به صبر کنند.»



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۲۲۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۷۳.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۴۳۷.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۳۹۸.    
۵. بقره/سوره۲، آیه۱۳۲.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ص۴۶۱.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ص۳۰۵.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۶۷.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ص۳۹۹.    
۱۰. مریم/سوره۱۹، آیه۳۱.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۶۱.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۷.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۶۵.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۹۳.    
۱۵. بقره/سوره۲، آیه۱۸۰.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۷.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ص۶۶۷.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ص۴۳۹.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۱۹۲.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ص۴۸۳.    
۲۱. یس/سوره۳۶، آیه۵۰.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۴۳.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۱۴۵.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۹۸.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۴۱۵.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۶۸.    
۲۷. عصر/سوره۱۰۳، آیه۳.    
۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۶۱۱.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۵۷.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۲۶۳.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۸۱۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وصی»، ج۷، ص۲۲۳.    






جعبه ابزار