وصی (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَصی (به فتح واو و کسر صاد) از
واژگان قرآن کریم به معنای متصل شدن و متصل کردن است.
مشتقات
وَصی که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
وَصَّی (به فتح واو و تشدید صاد) به معنای توصیه کرد؛
اَوْصانِی (به فتح همزه و سکون واو) به معنای مرا امر کرد، به من دستور داد؛
الْوَصِیَّةُ (به فتح واو و کسر صاد) به معنای وصیت کند؛
تَوْصِیَةً (به فتح تاء، سکون واو و کسر صاد) به معنای وصیت و سفارش کند؛
تَواصَوْا (به فتح تاء و فتح صاد) به معنای یکدیگر را سفارش کردند، است.
وَصی به معنای متصل شدن و متصل کردن است.
ایصاء و توصیه به معنای سفارش و دستور است.
وصیت اسم است از ایصاء و گاهی به چیز وصیّت شده اطلاق میشود.
به قولی وصیّت را از آن وصیّت گویند که موصی کارش را به کارهای وصیّ متصل میکند و به قولی کارهای قبل از
مرگ را به کارهای بعد از مرگ متصل میکند ولی این راجع به وصیّت
میت است و گرنه
طبرسی فرموده: وصی، ایصاء، امر و عهد همه به یک معنیاند.
مُواصاة (به ضم میم، فتح واو و صاد) به معنای وصیت کردن به همدیگر است.
به مواردی از
وَصی که در قرآن به کار رفته است، اشاره میشود:
(وَ وَصَّی بِها اِبْراهِیمُ بَنِیهِ وَ یَعْقُوبُ) «توصیه کرد آن دین و کلمه
توحید را
ابراهیم و
یعقوب به فرزندانش.»
(وَ اَوْصانِی بِالصَّلاةِ وَ الزَّکاةِ ما دُمْتُ حَیًّا) «مرا تا زندهام به
نماز و
زکات امر کرد.»
(کُتِبَ عَلَیْکُمْ اِذا حَضَرَ اَحَدَکُمُ الْمَوْتُ اِنْ تَرَکَ خَیْراً الْوَصِیَّةُ لِلْوالِدَیْنِ وَ الْاَقْرَبِینَ) (بر شما نوشته شده: «هنگامی که یکی از شما را مرگ فرا رسد، اگر چیز خوبی (مالی) از خود به جای گذارده، برای
پدر و
مادر و نزدیکان، به طور شایسته وصیت کند!)
مراد از وصیّت همان وصیّت معمولی است و ظهور آیه در وجوب وصیّت است ولی با ادلّه قطعی ثابت شد که وصیت در این گونه موارد مستحب است نه واجب.
(فَلا یَسْتَطِیعُونَ تَوْصِیَةً وَ لا اِلی اَهْلِهِمْ یَرْجِعُونَ) ((چنان غافلگير مىشوند كه حتّى) نمىتوانند وصيّتى كنند يا به سوى خانواده خود بازگردند!)
توصیه به معنای سفارش و وصیّت است.
(اِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ) «مگر آنان که ایمان آورده و اعمال نیکو انجام داده و یکدیگر را امر به حق و امر به
صبر کنند.»
•
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وصی»، ج۷، ص۲۲۳.