وصف (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَصْف (به فتح واو و سکون صاد) از
واژگان قرآن کریم به معنای ذکر چگونگی شی‌ء است.
مشتقات
وَصْف که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
تَصِفُونَ (به فتح تاء و کسر صاد) به معنای تعریف می‌کنید؛
تَصِفُ (به فتح تاء و کسر صاد) به معنای خبر می‌دهد و تعریف می‌کند؛
یَصِفُونَ (به فتح یاء و کسر صاد) به معنای توصیف می‌کنند؛
وَصْفَهُمْ (به فتح واو و سکون صاد) به معنای وصیف، تحلیل و تحریم است.
وصف بر وزن فلس؛ به معنای ذکر چگونگی شی‌ء است.
راغب می‌گوید: وصف ذکر چیزی است با
زیور و
نعمت آن، صفت حالتی است که شی‌ء بر آن قرار گرفته از زیور و نعمت. وصف گاهی حق و گاهی باطل است.
به مواردی از
وَصْف که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ لَکُمُ الْوَیْلُ مِمَّا تَصِفُونَ) «وای بر شما از آن‌چه تعریف می‌کنید.»
کفار می‌گفتند: دنیا بی‌هدف آفریده شده و آفرینش آن بازیچه است
آیه در ردّ آن سخن می‌گوید.
(وَ تَصِفُ اَلْسِنَتُهُمُ الْکَذِبَ اَنَّ لَهُمُ الْحُسْنی) «زبان‌شان به
دروغ تعریف می‌کند که پاداش نیک برای آن‌هاست.»
(وَ خَرَقُوا لَهُ بَنِینَ وَ بَناتٍ بِغَیْرِ عِلْمٍ سُبْحانَهُ وَ تَعالی عَمَّا یَصِفُونَ) «آن‌ها در وصف خدا می‌گفتند: خدا دارای پسران و دختران است و این توصیف دروغی بود خدا از آن‌چه توصیف می‌کنند منزّه و بالا است.»
(وَ قالُوا ما فِی بُطُونِ هذِهِ الْاَنْعامِ خالِصَةٌ لِذُکُورِنا وَ مُحَرَّمٌ عَلی اَزْواجِنا وَ اِنْ یَکُنْ مَیْتَةً فَهُمْ فِیهِ شُرَکاءُ سَیَجْزِیهِمْ وَصْفَهُمْ اِنَّهُ حَکِیمٌ عَلِیمٌ) (و گفتند: «آن‌چه (از بچّه) در شکم این حیوانات است، مخصوص مردان ماست؛ و بر همسران ما حرام است! امّا اگر مرده باشد (مرده متولّد شود)، همگی در آن شریکند.»به زودی (خدا) کیفر این توصیف (و احکام دروغین) آن‌ها را می‌دهد؛ او حکیم و داناست.)
(وَصْفَهُمْ) در تقدیر «بوصفهم» یا «جزاء وصفهم» است یعنی در مقابل این توصیف و تحلیل و تحریم که از خود در آورده‌اند خدا کیفرشان می‌دهد.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وصف»، ج۷، ص۲۲۱.
